تفسیر آیات قرآن کریم – سوره عنکبوت – آیه 47 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی
وَکَذَلِکَ أَنزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ فَالَّذینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ یُؤْمِنُونَ بهِ وَمِنْ هَؤُلَاء مَن یُؤْمِنُ بهِ وَمَا یَجْحَدُ بآیَاتِنَا إِلَّا الْکَافِرُونَ
و بدین گونه این کتاب را به سوی تو نازل کردیم پس آنان که کتابشان دادیم به آن ایمان می آورند و از اینان (مشرکان) نیز کسانی به آن ایمان می آورند و آیات ما را جز کافران انکار نمی کنند.
1 - قرآن، کتابی است که از سوی خداوند، بر پیامبر(ص) نازل شده است.
و کذلک أنزلنا إلیک الکتـب
2 - نزول کتاب، از سوی خداوند، بر برگزیدگان خود، دارای پیشینه است.
و کذلک أنزلنا إلیک الکتـب
احتمال دارد که «کذلک» اشاره به نزول کتاب های پیشین باشد. بنابراین، تقدیر جمله، چنین است: «کما أنزلنا الکتاب من قبلک، أنزلنا إلیک الکتاب...».
3 - قرآن، پیش از نزول آخرین آیات اش، کتاب نامیده شده است.
و کذلک أنزلنا إلیک الکتـب
4 - کتاب های تورات و انجیل، فرستاده شده از سوی خداوند است.
فالذین ءاتینـهم الکتـب
5 - اهل کتاب، دارای زمینه مناسب برای پذیرش اسلام و قرآن اند.
و کذلک أنزلنا إلیک الکتـب فالذین ءاتینـهم الکتـب یؤمنون به
تفریع «الذین آتیناهم...» بر فراز پیش با «فاء»، به معنای آن است که صاحبان کتاب آسمانی، به دلیل برخورداری از کتاب آسمانی و در نتیجه، آگاهی از محتوای قرآن، از طریق کتاب هاشان، دارای زمینه مساعدتری برای پذیرش قرآن اند.
6 - برخورداران از علم و آگاهی به معارف آسمانی، برای پذیرش قرآن، از دیگران آماده ترند.
أنزلنا إلیک الکتـب فالذین ءاتینـهم الکتـب یؤمنون به
«آتیناهم الکتاب» مشعر به این حقیقت است که اهل کتاب، از آن جهت که با داشتن کتاب، آگاهی هایی در زمینه معارف آسمانی به دست آورده اند، زمینه مناسب تری برای پذیرش حقانیّت قرآن دارند.
7 - قرآن، جزء متعلق ایمان است و مؤمنان، باید به آن ایمان داشته باشند.
و کذلک أنزلنا إلیک الکتـب فالذین ءاتینـهم الکتـب یؤمنون به
8 - تعداد کمی از مشرکان مکه، به قرآن، ایمان آوردند.
و من هـؤلاء من یؤمن به
«من» در «من هـؤُلاء» تبعیض است و «هـؤُلاء» اشاره به مشرکان مکه دارد. گفتنی است که تعبیر «من هـؤُلاء» ـ همان گونه که برخی گفته اند ـ دلالت بر قلّت می کند.
9 - آیات خداوند را، جز کافران، کسی انکار نمی کند.
و ما یجحد بأیـتنا إلاّ الکـفرون
10 - اکثر مشرکان مکه، کافر بوده و به آیات خدا، ایمان نیاوردند.
و من هـؤلاء من یؤمن به و ما یجحد بأیـتنا إلاّ الکـفرون
به قرینه «و من هـؤُلاء من یؤمن به»، «الکافرون»، اکثر مشرکان مکه را تشکیل می دهند.
11 - قرآن، حاوی آیات الهی است.
و کذلک أنزلنا إلیک الکتـب ... و ما یجحد بأیـتنا إلاّ الکـفرون
12 - مشرکان مکه، از سر لجاجت، قرآن را نپذیرفتند و به آن ایمان نیاوردند.
و کذلک أنزلنا إلیک الکتـب ... و ما یجحد بأیـتنا إلاّ الکـفرون
«جحود» نفی کردن چیزی است که دل، اثبات می کند و اثباتِ چیزی است که دل، نفی کرده است (مفردات راغب) بنابر معنای لغوی، «جحود»، منطبق بر لجاجت است.
آیات خدا
کفر مکذبان آیات خدا 9; مکذبان آیات خدا 10
انجیل
وحیانیت انجیل 4
اهل کتاب
زمینه اسلام اهل کتاب 5
ایمان
ایمان به قرآن 7، 8; زمینه ایمان به قرآن 6
تورات
وحیانیت تورات 4
علم
آثار علم 6
قرآن
آیات خدا در قرآن 11; تاریخ قرآن 3; تعالیم قرآن 11; کتاب بودن قرآن 3; مؤمنان به قرآن 8; مکذبان قرآن 12; منشأ قرآن 1; وحیانیت قرآن 1
کتب آسمانی
تاریخ کتب آسمانی 2
مسلمانان
مسؤولیت مسلمانان 7
مشرکان مکه
اکثریت مشرکان مکه 10; ایمان مشرکان مکه 8; لجاجت مشرکان مکه 12; مشرکان مکه و قرآن 12
تصاویر ضمیمه
