تفسیر آیات قرآن کریم – سوره سبأ – آیه 47 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قُلْ مَا سَأَلْتُکُم مِّنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ إِنْ أَجْرِیَ إِلَّا عَلَی اللَّهِ وَهُوَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ

بگو: هرگونه مزدی از شما خواستم آن مال خودتان، مزد من جز بر عهده خدا نیست و او بر هر چیزی گواه است.

1 - پیامبر(ص)، مأمور ابلاغ نداشتن هیچ چشمداشت مادی از مردم، در قبال رسالتش

قل ما سألتکم من أجر فهو لکم

این تعبیر که پیامبر(ص) فرمود: هر پاداشی از شما طلب کردم مال خودتان باشد، تعبیری است کنایی و اشاره دارد به این که از شما انتظار هیچ مزدی ندارم و نمی خواهم.

2 - پیامبر(ص)، موظف بود تا خاطر مردم را آسوده کند که رسالتش را در قبال مال و جاه انجام نمی دهد.

قل ما سألتکم من أجر فهو لکم

3 - قرآن، کتابی است سودمند برای همه مردم.

و إذا تتلی علیهم ءایـتنا بیّنـت ... و قالوا ما هـذا إلاّ إفک مفترًی ... قل ما سألتکم من أجر فهو لکم

«هو» احتمال دارد به قرآن برگردد که مستفاد از آیه 43 می باشد. لام در «لکم» برای انتفاع است.

4 - پیامبر(ص)، پاداش دهنده رسالت خویش را تنها خداوند می دانست.

إن أجری إلاّ علی اللّه

5 - پیامبر(ص)، برای رسالتش پاداش و اجری قائل بود.

ما سألتکم من أجر ... إن أجری إلاّ علی اللّه

6 - مبلغان دین، در قبال انجام رسالت دینی، نباید چشمداشتی مادی از مخاطبان داشته باشند.

ما سألتکم من أجر فهو لکم

7 - خداوند، بر همه چیز گواه است.

و هو علی کلّ شیء شهید

8 - «عن أبی جعفر(ع): فی قول اللّه عزّوجلّ: ...«قل ما سألتکم من أجر فهو لکم» یقول أجر المودّة الذی لم أسألکم غیره فهو لکم تهتدون به و تنجون من عذاب یوم القیامة...;(1)

از امام باقر(ع) روایت شده که درباره سخن خدا «قل ما سألتکم من أجر فهو لکم» فرمود: معنای سخن خدا این است: مودتی که من از شما غیر از آن را به عنوان پاداش نخواستم، به نفع خود شما است; زیرا به وسیله آن هدایت می شوید و از عذاب روز قیامت نجات پیدا کنید...».

9 - «عن أبی جعفر(ع) فی قوله «قل ما سألتکم من أجر فهو لکم» و ذلک أنّ رسول اللّه سأل قومه أن یؤدّوا أقاربه و لایؤذوهم و أمّا قوله «فهو لکم» یقول ثوابه لکم;(2)

از امام باقر(ع) درباره سخن خداوند «قل ما سألتکم من أجر فهو لکم» روایت شده که: رسول خدا(ص) از قومش خواست [به جای پاداش او]، خویشاوندان وی را دوست داشته باشند و آنان را اذیت نکنند و اما معنای «فهولکم» این است که ثواب آن برای خودتان می باشد».

اسماوصفات

شهید 7

اهل بیت(ع)

آثار محبت به اهل بیت(ع) 8; اجتناب از اذیت اهل بیت(ع) 9; پاداش محبت به اهل بیت(ع) 9; محبت به اهل بیت(ع) 9

تبلیغ

اخلاص در تبلیغ 6; اعلام تبلیغ مجانی 1، 6

خدا

افعال خدا 4; پاداشهای خدا 4; گواهی خدا 7

روایت 8، 9

قرآن

سودمندی قرآن 3; ویژگیهای قرآن 3

مبلغان

مسؤولیت مبلغان 6

محمد(ص)

تکلیف محمد(ص) 1، 2; عقیده محمد(ص) 4; مزد رسالت محمد(ص) 1، 2، 4، 5، 8، 9

پی نوشت ها :

1. کافی، ج 8، ص 379، ح 574; نورالثقلین، ج 4، ص 342، ح 91.

2. تفسیر قمی، ج 2، ص 204; نورالثقلین، ج 4، ص 342، ح 93.