تفسیر آیات قرآن کریم – سوره سبأ – آیه 26 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قُلْ یَجْمَعُ بَیْنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ یَفْتَحُ بَیْنَنَا بالْحَقِّ وَهُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلِیمُ

بگو: پروردگار ما میان ما جمع می کند، سپس میان ما به حق حکم می کند و او است حکم کننده دانا.

1 - پیامبر(ص)، مأمور ابلاغ کلام خداوند به مشرکان درباره داوری نهایی خداوند بین آنان و آن حضرت

قل یجمع بیننا ربّنا ثمّ یفتح بیننا بالحقّ

«فتح» به معنای نصرت، پیروزی، حکم و داوری است (مفردات راغب). در این آیه - به قرینه مقام ـ مراد از آن معنای سوم است.

2 - ربوبیت خداوند، مقتضی جمع انسان ها در قیامت و داوری نهایی بین جریان حق و باطل

قل یجمع بیننا ربّنا ثمّ یفتح بیننا بالحقّ

3 - داوری خداوند بین پیامبر(ص) و مشرکان، بر اساس حق است.

ثمّ یفتح بیننا بالحقّ

4 - تحقق قیامت، به منظور جدا شدن و شفاف گردیدن صفوف حق مداران از باطل گرایان است.

قل یجمع بیننا ربّنا ثمّ یفتح بیننا بالحقّ

5 - ملاک و معیار داوری در نزد خداوند، حق است.

ثمّ یفتح بیننا بالحقّ

6 - هشدار خداوند به مشرکان درباره عاقبت و آخرتشان

قل یجمع بیننا ربّنا ثمّ یفتح بیننا بالحقّ

7 - خداوند، سرانجام همگان را در روزی گردهم خواهد آورد.

قل یجمع بیننا ربّنا

8 - خداوند، «فتّاح» (داوری کننده) و «علیم» (بسیار دانا) است.

و هو الفتّاح العلیم

9 - داوری خداوند، بر اساس علم و آگاهی او است.

و هو الفتّاح العلیم

اسماوصفات

علیم 8; فتاح 8

انسان

تجمع اخروی انسان ها 2، 7

حق

قضاوت بین حق و باطل 2

حق طلبان

حق طلبان در قیامت 4

خدا

آثار ربوبیت خدا 2; آثار علم خدا 9; ابلاغ سخن خدا 1; افعال خدا 7; انذارهای خدا 6; حقانیت قضاوت خدا3، 5; قضاوت اخروی خدا 2; قضاوت خدا 1; ملاک قضاوت خدا 3، 5، 9

قضاوت

قضاوت حق 3، 5

قیامت

تجمع در قیامت 2; تمایز صفوف در قیامت 4; ظهور حقایق در قیامت 4; فلسفه قیامت 4

محمد(ص)

رسالت محمد(ص) 1; قضاوت بین محمد(ص) و مشرکان 1، 3

مشرکان

انذار مشرکان 6; فرجام مشرکان 6