تفسیر آیات قرآن کریم – سوره سبأ – آیه 18 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَجَعَلْنَا بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ الْقُرَی الَّتِی بَارَکْنَا فِیهَا قُرًی ظَاهِرَةً وَقَدَّرْنَا فِیهَا السَّیْرَ سیرُوا فِیهَا لَیَالِیَ وَأَیَّامًا آمِنِینَ

و میان مردم سبا و قریه هایی که در آنها برکت نهادیم (منطقه شامات) قریه هایی [به هم پیوسته و ]نمایان قرار دادیم و سیر در آنها را [با تنظیم مسافت ها ]به اندازه مقرّر کردیم [و گفتیم:] شب ها و روزها در آنها با امنیّت سیر کنید.

1 - در فاصله بین سرزمین سبا و سرزمین شام، مراکز و اماکنی نزدیک به هم وجود داشت که از یکدیگر قابل مشاهده بودند.

و جعلنا بینهم و بین القری التی بـرکنا فیها قرًی ظـهرة

مراد از «القری التی بارکنا فیها» طبق گفته نوع مفسران، سرزمین شام است. گفتنی است که مراد از «قرًی ظاهرة» مراکزی نزدیک به هم است که امکان مشاهده محلی از محل دیگر وجود داشته است.

2 - اتصال سرزمین سباییان به سرزمین شامات از طریق وجود شهرها و روستاها نعمتی برای آنان بود.

لقد کان لسبإ فی مسکنهم ءایة جنّتان ... و جعلنا بینهم و بین القری التی بـرکنا فیها

آیه در ادامه قصه قوم سبأ و ذکر نعمت هایی است که خداوند به آنان اعطا کرده بود و از آنان خواسته بود که در قبال آنها شکرگزاری کنند.

3 - سرزمین شامات در عصر سباییان، آباد و بابرکت بود و مراکز گوناگونی برای زیست انسان ها داشت.

و بین القری التی بـرکنا فیها

4 - بین منزل گاه های راه یمن تا شام در عصر قوم سبأ، تناسب یکسانی وجود داشت.

و جعلنا بینهم و بین القری التی بـرکنا فیها قرًی ظـهرة و قدّرنا فیها السیر

مراد از تقدیر سیر در آیه بالا، این است که در بین راه، منزل گاه هایی وجود داشت و یا قریه ها و شهرها به گونه ای قرار گرفته بود که فاصله هر کدام با دیگری در تمام راه یکسان بود.

5 - بین مردم شام و یمن در دوران قوم سبا، ارتباط های گوناگونی وجود داشت.

و جعلنا بینهم و بین القری التی بـرکنا فیها ... و قدّرنا فیها السیر سیروا فیها

6 - برکت و آبادانی سرزمین شامات، از ناحیه خداوند بود.

القری التی بـرکنا فیها

7 - منطقه بین یمن (محل زندگی قوم سبا) تا شامات در عصر سباییان، در امنیت کامل بود.

سیروا فیها ... ءامنین

8 - مردم سبا، می توانستند از یمن تا شام را در هر وقت که بخواهند (شب یا روز) با امنیت کامل سفر کنند.

و قدّرنا فیها السیر سیروا فیها لیالی و أیّامًا ءامنین

9 - وجود امنیت در راه ها، نعمتی شایسته شکرگزاری

لقد کان لسبإ فی مسکنهم ءایة ... و اشکروا له ... و جعلنا بینهم ... سیروا فیها ... ءامنین

10 - امکانات فراوان و امنیت راه ها، نعمت هایی خدایی است.

و جعلنا بینهم و بین القری ... قرًی ظـهرة ... سیروا فیها ... ءامنین

خدا

افعال خدا 6; نعمتهای خدا 10

سرزمینها

امنیت در سرزمین قوم سبا 7; سرزمین یمن در دوران قوم سبا 4، 7; فاصله منزلگاههای سرزمین سبا 4; موقعیت جغرافیایی سرزمین سبا 1، 2; نزدیکی منزلگاههای سرزمین سبا 1

شامات

آبادانی شامات 3; امنیت در شامات 7; امنیت شامات 8; برکت شامات 3; تاریخ شامات 3، 4، 5; راههای شامات 2; راههای شاماتدر دوران قوم سبا 1، 4; روابط اهل شامات 5; شامات در دوران قوم سبا 3، 4، 7; منشأ آبادانی شامات 6; منشأ برکت شامات 6

شکر

اهمیت شکر نعمت 9

قوم سبا

امنیت قوم سبا 8; تاریخ قوم سبا 1، 2، 5، 7، 8; راههای قوم سبا2; روابط قوم سبا 5; روستاهای قوم سبا 2; شهرهای قوم سبا 2; مسافرت قوم سبا 8; نعمتهای قوم سبا 2

نعمت

نعمت امکانات مادی 10; نعمت امنیت راهها 9، 10

یمن

تاریخ یمن 4