تفسیر آیات قرآن کریم – سوره عنکبوت – آیه 15 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَأَنجَیْنَاهُ وَأَصْحَابَ السَّفِینَةِ وَجَعَلْنَاهَا آیَةً لِّلْعَالَمِینَ

پس او و اهل کشتی را نجات دادیم و آن [واقعه] را نشانه ای برای [عبرت] جهانیان ساختیم.

1 - خداوند، نوح(ع) و اصحاب کشتی او را، از غرق شدن در طوفان، نجات داد.

فأخذهم الطوفان ... فأنجینـه و أصحـب السفینة

2 - نوح(ع) و جمعی از مردم مؤمن به وی، در واقعه طوفان، بر کشتی سوار شدند.

فأخذهم الطوفان ... فأنجینـه و أصحـب السفینة

3 - خداوند، در سیر تحوّلات تاریخ و دگرگون کردن مسیر آن، دخالت دارد.

فأخذهم الطوفان ... فأنجینـه و أصحـب السفینة

درهم کوبیدن قومی دیرپا، با پدید آوردن سیلی بنیان کن، مظهر بارز دخالت در تحولات تاریخ است.

4 - حوادث طبیعی، مجاری تحقق اراده الهی است.*

فأخذهم الطوفان ... فأنجینـه و أصحـب السفینة

5 - مدت رسالت نهصدوپنجاه ساله نوح(ع) در میان قوم اش، تنها، مربوط به زمان قبل از طوفان است.

و لقد أرسلنا نوحًا إلی قومه فلبث فیهم ... فأخذهم الطوفان ... فأنجینـه

6 - واقعه طوفان و هلاکت قوم نوح و نجات آن حضرت و مؤمنان به وی، از آن حادثه، درس عبرتی بزرگ برای انسان ها است.

فأخذهم الطوفان ... فأنجینـه و أصحـب السفینة و جعلنـها ءایة للعـلمین

مرجع ضمیر «ها» می تواند «سفینة» و یا «واقعه طوفان» باشد. برداشت بالا، بنابر احتمال دوم است. گفتنی است، «آیة» به معنای «عبرت» است و نکره آمدن اش، دلالت بر تفخیم می کند.

7 - کشتی نوح(ع)، اثری باقیمانده از طوفان نوح، و آیه بزرگ الهی برای همه جهانیان است.

فأنجینـه و أصحـب السفینة و جعلنـها ءایة للعـلمین

8 - نجات نوح(ع) و اصحاب کشتی وی و باقی ماندن کشتی، به عنوان آیه الهی برای مردم، به دست خداوند بود.

فأنجینـه و أصحـب السفینة و جعلنـها ءایة للعـلمین

آیات خدا 7، 8

اعداد

عدد نهصدوپنجاه 5

تاریخ

منشأ تحولات تاریخ 3

حوادث

نقش حوادث طبیعی 4

خدا

افعال خدا 8; مجاری اراده خدا 4; نجات بخشی خدا 1; نقش خدا 3

عبرت

عوامل عبرت 6

قوم نوح

عبرت از قوم نوح 6

نوح(ع)

بقای کشتی نوح(ع) 7، 8; پیروان نوح(ع) در کشتی 2; طوفان نوح(ع) 1، 2، 5، 6; قصه نوح(ع) 1، 2، 5; مدت نبوت نوح(ع) 5; نجات پیروان نوح(ع) 6، 8; نجات نوح(ع) 1، 6، 8; نجات همسفران نوح(ع) 1; نوح(ع) در کشتی 2