تفسیر آیات قرآن کریم – سوره ص – آیه 31 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

إِذْ عُرِضَ عَلَیْهِ بالْعَشیِّ الصَّافِنَاتُ الْجِیَادُ

آن گاه که در آخر روز اسب های اصیل تیزتک بر او عرضه شدند.

1 - سان دیدن سلیمان(ع)، از اسب های اصیل، نفیس و تیزتک

إذ عرض علیه بالعشیّ الصـفنـت الجیاد

«عشیّ» به معنای آخر روز و عصر است و «صافنات» (جمع «صافنة») به اسب هایی گفته می شود که بر روی سه دست و پا ایستاده و دست راست خود را کمی بلند می کنند و تنها نوک جلوی سم را بر زمین می گذارند (این حالت مخصوص اسب های نجیب و اصیل است). «جیاد» نیز به دو معنا آمده است: 1ـ جمع «جیّد» ـ در مقابل «ردیّ» ـ و به معنای نفیس است. 2ـ جمع «جواد» است که وقتی در توصیف اسب به کار رود به معنای سریع خواهد بود. گفتنی است که در آیه شریفه، هر یک از دو معنا می تواند مراد باشد.

2 - توصیه خداوند به پیامبر(ص)، مبنی بر یادآوری ماجرای سان دیدن سلیمان(ع) ازاسب های خود

إذ عرض علیه بالعشیّ الصـفنـت الجیاد

برداشت یاد شده مبتنی بر این دیدگاه است که «إذ» متعلق به فعل محذوف (همچون «اُذکر») بوده و مخاطب این فعل هم پیامبراسلام(ص) باشد.

3 - ماجرای سان دیدن سلیمان(ع) از اسب های خود، ماجرایی آموزنده و مهم

إذ عرض علیه بالعشیّ الصـفنـت الجیاد

از توصیه خداوند به پیامبر(ص) مبنی بر یادآوری داستان سان دیدن سلیمان(ع) از اسبان خود، برداشت یاد شده به دست می آید.

4 - سان دیدن از نیروهای مسلح، امری پسندیده و شایسته برای فرماندهان و رهبران

إذ عرض علیه بالعشیّ الصـفنـت الجیاد

5 - ماجرای سان دیدن سلیمان(ع) از اسب ها، جلوه ای از بندگی و خداخواهی او

نعم العبد إنّه أوّاب . إذ عرض علیه بالعشیّ الصـفنـت الجیاد

برداشت یاد شده مبتنی بر این دیدگاه است که «إذ» متعلق به «أوّاب» باشد که در این صورت، آیه شریفه درصدد بیان مصداق و نمونه ای از صفت «أوّاب» بودن سلیمان(ع) است.

خدا

توصیه های خدا 2

ذکر

ذکر سان دیدن سلیمان(ع) 2

سپاه

سان دیدن از سپاه 4

سلیمان(ع)

اسبهای سلیمان(ع) 1; اهمیت سان دیدن سلیمان(ع) 3; سان دیدن سلیمان(ع) 1، 5; عبرت از قصه سلیمان(ع) 3; قصه سلیمان(ع) 1; نشانه های عبودیت سلیمان(ع) 5

عبرت

عوامل عبرت 3

عمل

عمل پسندیده 4

فرماندهان نظامی

مسؤولیت فرماندهان نظامی 4

محمد(ص)

توصیه به محمد(ص) 2