تفسیر آیات قرآن کریم – سوره ص – آیه 14 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

إِن کُلٌّ إِلَّا کَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَاب

و هیچ کدام [از این احزاب] نبودند مگر این که رسولان را تکذیب کردند، پس عقوبت من [بر آنان] حتمی شد.

1 - قوم نوح، عاد، فرعون، ثمود، لوط و اصحاب ایکه (قوم شعیب)، پیامبران خود را تکذیب کردند.

قوم نوح ... ثمود ... أصحـب لئیکة ...إن کلّ إلاّکذّب الرسل

2 - تکذیب پیامبران از سوی قوم نوح، عاد، فرعون، ثمود، لوط و اصحاب ایکه (قوم شعیب)، بسیار شدید بود.

إن کلّ إلاّکذّب الرسل

«إن» نافیه و «کلّ» از الفاظ عموم و تنوین آن عوض از محذوف است، یعنی، «کلّهم». عبارت «إلاّ کذّب الرسل» استثنا از نفی جنس و مفید تأکید حصر است; یعنی، این اقوام آن قدر به تکذیب پیامبران خود پرداختند که گویی به جز تکذیب هیچ کار و یا صفت دیگری نداشتند.

3 - نزول کیفر و عذاب الهی بر قوم نوح، عاد، فرعون، ثمود، لوط و اصحاب ایکه (قوم شعیب) به جرم تکذیب پیامبران

إن کلّ إلاّکذّب الرسل فحقّ عقاب

«حقّ» به معنای «ثَبَتَ» (ثابت و محقق است) می باشد.

4 - تکذیب پیامبران الهی، در پی دارنده کیفر و عذاب استیصال

إن کلّ إلاّکذّب الرسل فحقّ عقاب

5 - سران کفر و شرک در صدراسلام، به کیفر و عذاب استیصال تهدید شدند.

إن کلّ إلاّکذّب الرسل فحقّ عقاب

این آیه و آیات گذشته ـ که سرگذشت هلاکت بار اقوام بزرگ و مقتدر پیشین را یادآور شده ـ در واقع در جهت تهدید کافران و مشرکان مکه است که رهبری جریان مخالف با رسول اکرم(ص) را در دست داشتند.

اسلام

تاریخ صدر اسلام 5

اصحاب ایکه

تاریخ اصحاب ایکه 1، 2; تکذیبگری اصحاب ایکه 1; شدت تکذیبگری اصحاب ایکه 2; فلسفه عذاب اصحاب ایکه 3; کیفر اصحاب ایکه 3

امتها

تاریخ امتها 1

انبیا

کیفر تکذیب انبیا 3، 4; مکذبان انبیا 1، 2

رهبران

تهدید رهبران شرک 5; تهدید رهبران کفر 5

عذاب

تهدید به عذاب استیصال 5; موجبات عذاب 3; موجبات عذاب استیصال 4

فرعونیان

تاریخ فرعونیان 1، 2; تکذیبگری فرعونیان 1; شدت تکذیبگری فرعونیان 2; فلسفه عذاب فرعونیان 3; کیفر فرعونیان 3

قوم ثمود

تاریخ قوم ثمود 1، 2; تکذیبگری قوم ثمود 1; شدت تکذیبگری قوم ثمود 2; فلسفه عذاب قوم ثمود 3; کیفر قوم ثمود 3

قوم عاد

تاریخ قوم عاد 1، 2; تکذیبگری قوم عاد 1; شدت تکذیبگری قوم عاد 2; فلسفه عذاب قوم عاد 3; کیفر قوم عاد 3

قوم لوط

تاریخ قوم لوط 1، 2; تکذیبگری قوم لوط 1; شدت تکذیبگری قوم لوط 2; فلسفه عذاب قوم لوط 3; کیفر قوم لوط 3

قوم نوح

تاریخ قوم نوح 1، 2; تکذیبگری قوم نوح 1; شدت تکذیبگری قوم نوح 2; فلسفه عذاب قوم نوح 3; کیفر قوم نوح 3