تفسیر آیات قرآن کریم – سوره صافات – آیه 71 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَلَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَکْثَرُ الْأَوَّلِینَ

و همانا قبل از آنان نیز بیشتر امّت های پیشین گمراه شدند.

1 - بیشتر پدران و اجداد کافران و مشرکانِ صدر اسلام، همچون خودشان در گمراهی به سر می بردند.

و لقد ضلّ قبلهم أکثر الأوّلین

2 - گمراهی و تقلید کورکورانه از پدران پیشین، دارای پیشینه ای طولانی در تاریخ امت ها

و لقد ضلّ قبلهم أکثر الأوّلین

3 - وجود عده اندکی هدایت یافته و سعادتمند، در میان امت های پیشین

و لقد ضلّ قبلهم أکثر الأوّلین

تعبیر گمراه شدن اکثریت مردم، می رساند که عده ای هرچند در اقلیت، از میان مردم به راه هدایت و سعادت دست یافته اند.

4 - خداوند، پیامبر(ص) و مؤمنان اندک او را در برابر مخالفت اکثریت کافران و مشرکان صدر اسلام، تسلّی خاطر و دلداری داد.

و لقد ضلّ قبلهم أکثر الأوّلین

مفسران برآنند که یادآوری گمراهی اکثریت امت های گذشته، در شرایطی که پیامبر(ص) و گروندگانِ اندک به آن حضرت در شرایط سخت مکه قرار داشتند و با مخالفت های بیشتر کافران و مشرکان رو به رو بودند، به منظور دلداری به پیامبر(ص) و گروندگان به ایشان است.

اسلام

تاریخ صدراسلام 4

امتها

اقلیت امتها ی پیشین 3; کمی سعادتمندان امتها ی پیشین 3; کمی مهتدین امتها ی پیشین 3

تقلید

تقلید از نیاکان 2; تقلید کورکورانه 2

کافران

اکثریت کافران صدراسلام 4; گمراهی نیاکان کافران صدراسلام 1

مؤمنان

اقلیت مؤمنان صدراسلام 4; دلداری به مؤمنان 4

محمد(ص)

دلداری به محمد(ص) 4

مشرکان

اکثریت مشرکان صدراسلام 4; گمراهی نیاکان مشرکان صدر اسلام 1