تفسیر آیات قرآن کریم – سوره شعراء – آیه 47 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قَالُوا آمَنَّا برَبِّ الْعَالَمِینَ

گفتند: ما به خداوندگار جهانیان ایمان آوردیم.

1 - اعتراف ساحران به پروردگار جهانیان و ایمان به توحید ربوبی، پس از مشاهده معجزه موسی و بطلان سحر خویش

فألقی موسی عصاه ... قالوا ءامنّا بربّ العـلمین

2 - آگاهی قبلی ساحران از پیام توحیدی موسی(ع) و تنها نیازمند مشاهده دلیلی روشن

قالوا ءامنّا بربّ العـلمین

3 - تمامی جهان هستی، تحت ربوبیت واحد خداوند

بربّ العـلمین

«العالمین» جمع با الف و لام و مفید استغراق است. بنابراین «ربّ العالمین»; یعنی، پروردگار همه جهانیان.

4 - جهان هستی، متشکل از عالم های متعدد

بربّ العـلمین

برداشت یاد شده با توجه به جمع آمدن کلمه «عالمین» به دست می آید.

5 - عوالم هستی، در حرکت به سوی رشد و کمال

بربّ العـلمین

«ربّ» به معنای مربی و تربیت کننده است و تربیت عبارت است از ایجاد حالتی در شیء پس از حالت قبل تا آن گاه که به حدّ تمام و کمال برسد (مفردات راغب). گفتنی است که این معنا حکایت از حرکت تکاملی دارد.

6 - جامعه فرعونی، گرفتار شرک ربوبی و منکر «ربّ العالمین»

قالوا ءامنّا بربّ العـلمین

7 - مبارزه با شرک و دعوت مردم به ربوبیت مطلق خداوند بر جهان هستی، پیام اصلی حضرت موسی(ع)

قالوا ءامنّا بربّ العـلمین

برداشت یاد شده از اعتراف ساحران در حضور موسی(ع)، به ربوبیت مطلق خداوند بر جهان به دست می آید.

آفرینش

تدبیر آفرینش 3; تعدد عوالم آفرینش 4; تکامل آفرینش 5; عوالم آفرینش 5

اقرار

اقرار به توحید ربوبی 1

ایمان

ایمان به توحید ربوبی 1; ایمان به خدا 1

توحید

توحید ربوبی 3; دعوت به توحید ربوبی 7

جادوگران فرعون

اقرار جادوگران فرعون 1; جادوگران فرعون و تعالیم موسی(ع) 2; علم جادوگران فرعون 2; عوامل ایمان جادوگران فرعون 1

جهان بینی

جهان بینی توحیدی 3

شرک

شرک ربوبی در دوران فرعون 6

موسی(ع)

آثار معجزه موسی(ع) 1; شرک ستیزی موسی(ع) 7; قصه موسی(ع) 1; مهمترین رسالت موسی(ع) 7