تفسیر آیات قرآن کریم – سوره جمعه – آیه11 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انفَضُّوا إِلَیْهَا وَتَرَکُوکَ قَائِمًا قُلْ مَا عِندَ اللَّهِ خَیْرٌ مِّنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَیْرُ الرَّازقِینَ

و آن گاه که تجارتی یا لهوی ببینند به سوی آن پراکنده می شوند و تو را برپا ایستاده رها می کنند; بگو: آنچه نزد خداوند است از لهو و از تجارت بهتر است; و خدا بهترین عطاکنندگان است.

1 - مسلمانان صدراسلام، با مشاهده بساط داد و ستد و یا لهو و سرگرمی، جذب آن می شدند و مصلاّ را ترک و پیامبر(ص) را در حال ایراد خطبه های نماز جمعه، رها می کردند.

و إذا رأوا تجـرة أو لهوًا انفضّوا إلیها و ترکوک قائمًا

2 - نکوهش مسلمانان صدراسلام از سوی خداوند، به خاطر ترک مصلاّ برای داد و ستد و یا تماشای لهو و رها کردن پیامبر(ص) در حال ایراد خطبه های نماز جمعه

و إذا رأوا تجـرة أو لهوًا انفضّوا إلیها و ترکوک قائمًا

3 - اقامه نماز جمعه، در صدراسلام و به امامت حضرت رسول اکرم(ص)

و إذا رأوا تجـرة ... و ترکوک قائمًا

4 - ایراد خطبه در نماز جمعه بهوسیله امام جمعه، از شرایط آن است.

و ترکوک قائمًا

5 - ایستادن در حال ایراد خطبه های نماز جمعه، از آداب آن است.

و ترکوک قائمًا

6 - لزوم استماع خطبه های نماز جمعه و پرهیز از پرداختن به کارهای دیگر

و إذا رأوا ... و ترکوک قائمًا

7 - مأموریت پیامبر(ص) از سوی خداوند، برای بیان جایگاه بلند نماز در پیشگاه الهی

قل ما عند اللّه خیر من اللهو و من التجـرة

8 - ثواب نماز جمعه، بسی برتر و بالاتر از درآمدهای مادی و لذت های دنیوی است.

قل ما عند اللّه خیر من اللهو و من التجـرة

9 - ثواب نماز جمعه، برای برپادارندگان آن، در نزد خداوند محفوظ است.

قل ما عند اللّه خیر

10 - شرکت در نماز جمعه، باعث از دست رفتن روزی مردمان نمی شود.

و إذا رأوا تجـرة ... و اللّه خیر الرزقین

11 - خداوند، روزی برپاداران نماز جمعه را تضمین کرده است.

قل ما عند اللّه خیر ... و اللّه خیر الرزقین

12 - اعتقاد به رازق بودن خداوند، ناسازگار با ترک کردن نماز جمعه به منظور کسب روزی

و إذا رأوا تجـرة ... و اللّه خیر الرزقین

13 - خداوند، «خیرالرازقین» (بهترین روزی دهنده) است.

و اللّه خیر الرزقین

احکام 4، 5، 6

اسلام

تاریخ صدر اسلام 1، 3

اسماوصفات

خیرالرازقین 13

خدا

پاداشهای خدا 9; سرزنشهای خدا 2

روزی

منشأ روزی 11; موانع روزی 10

عقیده

عقیده به رازقیت خدا 12

کسب

ارزش کسب 8

لذایذ

ارزش لذایذ دنیوی 8

محمد(ص)

امامت جمعه محمد(ص) 3; ترک نماز جمعه محمد(ص) 1، 2; خطبه های نماز جمعه محمد(ص) 1; رسالت محمد(ص) 7; نماز جمعه محمد(ص) 3

مسلمانان

تجارت مسلمانان صدر اسلام 2; دنیاطلبی مسلمانان صدر اسلام 1; سرزنش مسلمانان صدر اسلام 2; مسلمانان صدر اسلام و لهو 1، 2

نماز

احکام نماز جمعه 4، 5، 6; استماع خطبه نماز جمعه 6; امامت نماز جمعه در صدر اسلام 3; اهمیت نمازجمعه 7; پاداش نماز جمعه 8; پاداش نمازگزاران جمعه 9; خطبه نماز جمعه 4; روزی نمازگزاران جمعه 11; سرزنش ترک نماز جمعه 2; شرایط نمازجمعه 4; شرکت در نماز جمعه 10; قیام هنگام خطبه نماز جمعه 5; موانع ترک نماز جمعه 12