تفسیر آیات قرآن کریم – سوره توبه – آیه ۱۷ – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

مَا کَانَ لِلْمُشْرِکِینَ أَن یَعْمُرُواْ مَسَاجِدَ الله شَاهِدینَ عَلَی أَنفُسهِمْ بالْکُفْرِ أُوْلَئِکَ حَبطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِی النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ

مشرکان حق ندارند در حالی که به کفر خود شهادت می دهند مساجد خدا را آباد کنند. اینان اعمالشان تباه است و خود جاودانه در آتش خواهند بود.

1 ـ مشرکان، صلاحیت تعمیر و رسیدگی به مساجد را ندارند.

ما کان للمشرکین أن یعمروا مسجد اللّه

2 ـ وانهادن امور مساجد به شرک پیشگان، ممنوع است.

ما کان للمشرکین أن یعمروا مسجد اللّه

3 ـ اظهار خضوع و فروتنی در پیشگاه خدا، حکمت و فلسفه ساختن مساجد

ما کان للمشرکین أن یعمروا مسجد اللّه

نامگذاری اماکن عبادت به «مساجد» بیانگر برداشت فوق می باشد.

4 ـ مساجد، مکانهایی مقدس و متعلق به خدا و ملک اوست.

مسجد اللّه

اضافه «مساجد» به «اللّه» اضافه تشریفیّه و بیانگر قداست مساجد است.

5 ـ مشرکان، مردمانی ناپاک و آلوده به کفر

شهدین علی أنفسهم بالکفر

6 ـ تولیت مسجدالحرام (تعمیر و رسیدگی به امور آن) در صدر اسلام ـ تا پیش از فتح مکّه ـ در دست مشرکان کفر پیشه بوده است.

ما کان للمشرکین أن یعمروا مسجد اللّه شهدین علی أنفسهم بالکفر

7 ـ اعمال نیک مشرکان در نزد پروردگار حبط شده، بی ارزش و فاسد است.

ما کان للمشرکین أن یعمروا مسجد اللّه شهدین علی أنفسهم بالکفر

8 ـ کفر به خدا، مایه حبط و بی ارزشی و فاسد شدن اعمال نیک کافران است.

ما کان للمشرکین أن یعمروا مسجد اللّه شهدین علی أنفسهم بالکفر أولئک حبطت أعملهم

9 ـ شرک، گناهی نابخشودنی است.

ما کان للمشرکین ... أولئک حبطت أعملهم و فی النار هم خلدون

10 ـ مشرکان، اهل دوزخ بوده و در آتش آن جاودانه خواهند ماند.

ما کان للمشرکین ... و فی النار هم خلدون

احکام: 2

اماکن مقدس: 4

پلیدان: 5

جهنم:

جاودانان در جهنم 10

خدا:

مالکیت خدا 4

خضوع:

اهمیّت خضوع 3

شرک:

آمرزش شرک 9; گناه شرک 9

عمل:

عوامل حبط عمل 8

کافران:

حبط عمل کافران 8

کفر:

آثار کفر به خدا 8

محرمات: 2

مسجد:

احکام مسجد 2; تعمیر مسجد 1; تولیت مسجد 1، 2; فلسفه بنای مسجد 3; قداست مسجد 4; مالک مسجد 4

مسجدالحرام:

تاریخ مسجدالحرام 6; تولیت مسجدالحرام در صدر اسلام 6

مشرکان:

بی لیاقتی مشرکان 1، 2; پلیدی مشرکان 5; حبط عمل مشرکان 7; عمل پسندیده مشرکان 7; کفر مشرکان 5; مشرکان در جهنم 10; مشرکان و مسجد الحرام 6