تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الواقعه – آیه 48 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

أَوَ آبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ

و آیا پدران پیشین ما نیز [برانگیخته می شوند]؟

1 - احیای مجدد گذشتگان تاریخ، موضوعی انکارآمیزتر در پندار کافران

أو ءاباؤنا الأوّلون

آیه بالا تأکیدی بر آیه پیش است; یعنی، بر فرض بپذیریم که ما پس از مرگ زنده می شویم; زنده شدن نیاکان ما ـ که روزگاری دراز از مرگ آنان گذشته است ـ به هیچ وجه باور کردنی نیست.

2 - گذشت زمان بر مردگان، تأثیرگذار در غیر ممکن شدن احیای مجدد آنان در پندار کافران منکر معاد

أءنّا لمبعوثون . أو ءاباؤنا الأوّلون

3 - کافران، برای انکار قیامت فاقد برهان اند و جز استبعاد و شگفت آور بودن برپایی آن، دلیلی ندارند.

أءنّا لمبعوثون . أو ءاباؤنا الأوّلون

برداشت یاد شده از آن جا است که دو آیه مورد بحث ـ که درصدد بیان دلایل انکار معاد از سوی کافران است ـ مطلبی از آنان جز استبعاد و شگفتی آنان یاد نکرده است.

کافران

بی منطقی کافران 3; بینش کافران 1، 2

معاد

استبعاد معاد 3; بی منطقی مکذبان معاد 3; عوامل استبعاد معاد 2; مکذبان معاد جسمانی 1