تفسیر آیات قرآن کریم- سوره النجم – آیه 48 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَی وَأَقْنَی

و این که او است که بی نیاز می کند و سرمایه ماندنی می دهد.

1 - خداوند، تنها برآورنده نیازها و عطاکننده ثروت و مکنت به آدمیان

و أنّه هو أغنی

2 - تدارک نیازهای خلق در پی آفرینش ایشان، نمودی از ربوبیت یگانه خداوند

و أنّ إلی ربّک المنتهی ... و أنّه خلق ... و أنّه هو أغنی و أقنی

3 - نیازهای مقطعی و دراز مدت بشر، برآورده شده در نظام هستی از سوی خداوند *

و أنّه هو أغنی و أقنی

«أقنی»; یعنی، «أعطی القنیة» و «قنیة» به سرمایه های باقی و ذخایر پایدار گفته می شود. بنابراین جمع میان «أغنی» و «أقنی» بیانگر مطلب یاد شده است.

4 - برخورداری از پشتوانه اقتصادی و ذخایر پایدار، امری مطلوب است; نه ضد ارزش.*

و أنّه هو أغنی و أقنی

در واژه «أقنی» سرمایه و ذخایر ماندنی لحاظ شده است. از این که خداوند تأمین چنین نیازی را به خود نسبت داده است، مطلوبیت آن استفاده می شود.

5 - خوشنودی به دستاورد و پرهیز از آز و طمع، موهبتی الهی است. *

و أنّه هو أغنی و أقنی

بنابر معنایی که برای «أقنی» در لغت یاد شده است (رضا) مطلب بالا به دست می آید.

6 - «قال أمیرالمؤمنین(ع) فی قول اللّه «و أنّه هو أغنی و أقنی» قال أغنی کلّ انسان بمعیشته و أرضاه بکسب یده;(1)

از امیرالمؤمنین(ع) روایت شده که درباره آیه «و أنّه هو أغنی و أقنی» فرمود: او است که هرکس را در معیشت بی نیاز می کند و وی را به کسب و درآمدش خشنود می سازد».

امکانات مادی

ارزش امکانات مادی 4

انسان

تأمین نیاز انسان ها 1، 3

بی نیازی

منشأ بی نیازی 6

توحید

نشانه های توحید ربوبی 2

ثروت

منشأ ثروت 1

خدا

عطایای خدا 1، 3، 5، 6

روایت 6

طمع

اهمیت اجتناب از طمع 5

موجودات

تأمین نیاز موجودات 2

نیازها

منشأ تأمین نیازها 1، 2، 3، 6

پی نوشت ها :

1. تفسیر قمی، ج 2، ص 339.