تفسیر آیات قرآن کریم – سوره اللیل– آیه9- کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَکَذَّبَ بالْحُسْنَی

و نیکوترین [پاداش الهی] را تکذیب کند،

1 - گروهی از مردم، پاداش های موعود خداوند را دروغ پنداشته و وعده های الهی را تکذیب می کنند.

و کذّب بالحسنی

2 - پاداش های موعود الهی، نیکو و تکذیب آن ناروا است.

و کذّب بالحسنی

معنای کلمه «الحسنی» (زیباتر)، در خود تمجید و مطلوبیت را گنجانده است. بنابراین وصفی است که خود بیانگر نامطلوب بودن تکذیب آن است و تهدید به فرجام دشوار (در آیه بعد) نیز بر ناروا بودن آن تأکید کرده است.

3 - بخلورزی، ترک انفاق و احساس بی نیازی از پاداش های الهی، نشانه بی اعتمادی به وعده های خداوند است.

و أمّا من بخل و استغنی و کذّب بالحسنی

از عطف این آیه بر آیه قبل ـ چه عطف سبب بر مسبب باشد و چه عکس آن ـ برداشت یاد شده استفاده می شود.

4 - وجود زمینه محرومیت از پاداش های نیکوی الهی، برای بخیلان و زراندوزان

و أمّا من بخل و استغنی . و کذّب بالحسنی

جمله «کذّب بالحسنی»، بخل و ثروت اندوزی را «تکذیب حسنی» نامیده است; یعنی، کسی که «حسنی» (فرجام نیک) را باور دارد، این دو راه را انتخاب نمی کند; زیرا در این صورت، خود را در معرض محرومیت از آن قرار داده است.

انفاق

آثار ترک انفاق 3

بخل

آثار بخل 3

بخیلان

محرومیت بخیلان 4

ثروت اندوزان

محرومیت ثروت اندوزان 4

خدا

آثار بی نیازی از پاداشهای خدا 3; زیبایی پاداشهای خدا 2; سرزنش تکذیب پاداشهای خدا 2; محرومان از پاداشهای خدا 4; مکذبان وعده های خدا 1; نشانه های بی اعتمادی به وعده های خدا 3

گروههای اجتماعی 1