تفسیر آیات قرآن کریم – سوره اللیل– آیه 14– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَأَنذَرْتُکُمْ نَارًا تَلَظَّی

از این رو درباره آتشی که زبانه می کشد به شما اخطار کردم.

 

1 - آتش جهنم، همواره شعلهور است و زبانه می کشد.

 

نارًا تلظّی

«تلظّی» (که در اصل «تتلظّی» بوده است); یعنی، زبانه کشیده و برافروخته می شود. مضارع در صورتی که حال قرار گیرد، بر تکرار دلالت می کند.

 

2 - خداوند، انسان ها را از آتش عظیم و شعلهور آخرت، بیم داده و برحذر داشته است.

 

فأنذرتکم نارًا تلظّی

نکره بودن «ناراً»، بر عظمت آن دلالت دارد.

 

3 - بخل و ثروت اندوزیِ حاصل از آن و تکذیب وعده های خداوند، زمینه ساز گرفتاری به آتش برافروخته دوزخ

 

و أمّا من بخل و استغنی . و کذّب ... فأنذرتکم نارًا تلظّی

 

4 - تعهّد خداوند به هدایت انسان ها، دلیل هشدارهای او به آنان درباره خطر گرفتاری به آتش جهنم است.

 

إنّ علینا للهدی ... فأنذرتکم نارًا تلظّی

حرف «فاء» در «فأنذرتکم»، آن را بر «إنّ علینا للهدی» تفریع کرده است; یعنی، حال که هدایت بر عهده ما است، پس انذار کرده و بیم می دهیم.

 

5 - انذار و ایجاد ترس در مردم، شیوه ای لازم و دارای سهمی وافر در هدایت آنان

 

إنّ علینا للهدی ... فأنذرتکم نارًا تلظّی

 

6 - توجّه به مالکیت خداوند بر دنیا و آخرت و حوادث آنها، وادار سازنده انسان به جدی گرفتن هشدارهای عذاب

 

و إنّ لنا للأخرة و الأُولی . فأنذرتکم نارًا تلظّی

 

7 - خداوند، با انذار به آتش جهنم، بر همه انسان ها اتمام حجت کرده است.

 

إنّ علینا للهدی ... فأنذرتکم نارًا تلظّی

مفاد آیه شریفه با توجّه به آیات پیشین، این است که آنچه بر عهده ما است، هدایت است که آن را با انذار انجام دادیم. بنابراین کوتاهی از جانب خود شما است.

 

8 - سرچشمه هدایت، خداوند است و هدایت گران، ابلاغ کننده هشدارهای اویند.

 

إنّ علینا ... فأنذرتکم

تغییر ضمیرهای جمع (نا) به مفرد (تُ)، می تواند نشانگر این باشد که هرگونه هدایتی که در قالب انذار انجام گرفته است، بالاصاله از خداوند است; گرچه به زبان فرستادگان او بیان شده باشد.

اتمام حجت

اتمام حجت با انذار 7

انذار

انذار از آتش جهنم 2

ایمان

ایمان به انذارهای خدا 6; ایمان به عذابهای خدا 6; زمینه ایمان 6

بخل

آثار بخل 3

ثروت اندوزی

آثار ثروت اندوزی 3

جهنم

جاودانگی آتش جهنم 1; زمینه جهنم 3; شعله آتش جهنم 1

جهنمیان

هشدار به جهنمیان 4

خدا

آثار تکذیب وعده های خدا 3; اتمام حجت خدا 7; انذارهای خدا 2، 7; دلایل هشدارهای خدا 4; عهد خدا 4; هدایتهای خدا 4; هشدارهای خدا 8

ذکر

آثار ذکر 6; ذکر مالکیت خدا 6

عذاب

هشدار به عذاب 8

هدایت

انذار در هدایت 5; ترس در هدایت 5; روش هدایت 5; منشأ هدایت 8

هدایتگران

نقش هدایتگران 8