تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الشوری- آیه 39– کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَالَّذینَ إِذَا أَصَابَهُمُ الْبَغْیُ هُمْ یَنتَصِرُونَ

و [برای] کسانی که وقتی به آنان ظلم می شود [برای رفع آن] طلب یاری می کنند.

1 - مؤمنان، اهل ایستادگی و مقاومت در برابر ظلم و تجاوز

للذین ءامنوا ... و الذین إذا أصابهم البغی هم ینتصرون

«إنتصار» (مصدر «ینتصرون») می تواند به معنای ایستادگی در برابر ظالم و زیر بار ظلم او نرفتن باشد: «انتصر الرجل إذا امتنع من ظالمه»،(لسان العرب).

2 - مؤمنان، دارای عزم دینی و حضور مؤثر اجتماعی و همیاری نسبت به یکدیگر در قبال متجاوزان

و الذین إذا أصابهم البغی هم ینتصرون

برخی از مفسران «إنتصار» را به معنای «تناصر» (تعاون و همیاری) گرفته اند; یعنی، مؤمنان راستین آنانند که هر گاه مورد ستم و تجاوز قرار گیرند ـ برای دفع آن ـ به یاری هم برمی خیزند.

3 - اهل ایمان، دارای تعهد و احساس مسؤولیت نسبت به سرنوشت و نیاز دیگر مؤمنان

و أقاموا الصلوة و أمرهم شوری بینهم ... و الذین إذا أصابهم

4 - اهل ایمان، نه متجاوزاند و نه تجاوز را از سوی دیگران می پذیرند.

و الذین إذا أصابهم البغی هم ینتصرون

«إنتصار» به معنای یاری طلبیدن است (مفردات راغب).

5 - سکوت و بی تفاوتی در برابر ظلم و ستم، دور از ساحت اهل ایمان

و الذین إذا أصابهم البغی هم ینتصرون

6 - برخورداری مؤمنان از روحیه عفو و گذشت، نباید به مداهنه و سکوت در برابر متجاوزان منتهی شود.

و إذا ما غضبوا هم یغفرون ... إذا أصابهم البغی هم ینتصرون

از ارتباط دو آیه، استفاده می شود که عفو و مغفرت مؤمنان، در غیر مورد ظلم و تجاوز است.

تجاوز:

مبارزه با تجاوز 4

مؤمنان:

اتحاد مؤمنان 2; استقامت مؤمنان 1; تعاون مؤمنان 2; تعهد مؤمنان 3; تنزیه مؤمنان 4، 5; دینداری مؤمنان 2; صفات مؤمنان 4; ظلم ستیزی مؤمنان 1، 2، 5; عفوهای مؤمنان 6; فضایل مؤمنان 1، 2; فعالیت اجتماعی مؤمنان 2; مسؤولیت پذیری مؤمنان 3; مؤمنان و تجاوز 4

متجاوزان:

سرزنش سازش با متجاوزان 6