تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الدخان- آیه18 – کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

أَنْ أَدُّوا إِلَیَّ عِبَادَ اللَّهِ إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ

[و گفت:] که بندگان خدا (بنی اسرائیل) را به من رد کنید، همانا من برای شما رسولی امین هستم.

1- رهایی بنی اسرائیل از نظام فرعونی، یکی از مهم ترین خواسته های موسی(ع) از فرعونیان

أن أدّوا إلیّ عباد اللّه

چنانچه مراد از «عباداللّه» بنی اسرائیل باشد از این که خداوند در رأس همه سخنان موسی درخواست آزادی بنی اسرائیل را مطرح ساخته اهمیت آن استفاده می شود.

2- بنی اسرائیل، گرفتار سلطه فرعونیان و ناتوان از رها ساختن خویش

أن أدّوا إلیّ عباد اللّه

مصداق مورد نظر از «عباداللّه» ممکن است بنی اسرائیل باشد.

3- استثمار و برده ساختن بندگان خدا، از مهم ترین انحراف ها و فسادهای جامعه فرعونی

أن أدّوا إلیّ عباد اللّه

از این که خداوند، قبل از هر پیام دیگر، درخواست آزادی بنی اسرائیل را از زبان موسی(ع) مطرح کرده است، مطلب بالا استفاده می شود.

4- آزادسازی بنی اسرائیل و ترک بهره کشی ظالمانه از آنان، یکی از محورهای آزمایش الهی برای فرعونیان

و لقد فتنّا قبلهم قوم فرعون ... أن أدّوا إلیّ عباد اللّه

از ارتباط «أن أدّوا» با «و لقد فتنّا»، مطلب بالا استفاده می شود.

5- تذکر موسی(ع) به فرعونیان، نسبت به خیراندیشی خود در پیشنهاد رهایی بنی اسرائیل

أن أدّوا ... إنّی لکم رسول أمین

لام در «لکم» برای منفعت و «رسول أمین» تأکیدی بر رعایت امانت در نصیحت است; یعنی، بنی اسرائیل را رها کنید و بدانید که در این پیشنهاد، منفعت واقعی شما نهفته است و من در این سخن صداقت دارم.

6- درخواست رهایی بنی اسرائیل از سوی موسی(ع)، نشأت یافته از رسالت آن حضرت و نه انگیزه های قومی و طبقاتی

أن أدّوا ... إنّی لکم رسول أمین

از تأکید موسی(ع) بر «إنّی لکم رسول أمین» استفاده می شود که آنچه آن حضرت به فرعونیان پیشنهاد کرده، نه از آن جهت است که با بنی اسرائیل پیوند نژادی و طبقاتی دارد; بلکه صرفاً در این سخن، پیامداری امین از جانب خداوند است.

7- پیام موسی(ع) برای انسان ها، عبودیت آنان به درگاه خدا و پایبندی به وظایف بندگی است.

أن أدّوا إلیّ عباد اللّه

«عباد اللّه» ممکن است منادا به حذف حرف ندا باشد و نه مفعولٌ به برای «أدّوا».

بندگان خدا

استثمار بندگان خدا 3; استعباد بندگان خدا 3

بنی اسرائیل

تاریخ بنی اسرائیل 2; درخواست نجات بنی اسرائیل 1، 5، 6; عجز بنی اسرائیل 2; نجات بنی اسرائیل 4

خدا

امتحانهای خدا 4; اهمیت عبودیت خدا 7

فرعونیان

استثمارگری فرعونیان 3; امتحان فرعونیان 4; سلطه فرعونیان 2

موسی(ع)

آثار رسالت موسی(ع) 6; خواسته های موسی(ع) 1، 5; خیرخواهی موسی(ع) 5; رسالت موسی(ع) 7; قصه موسی(ع) 5; منشأ خواسته های موسی(ع) 6; موسی(ع) و تعصب قومی 6; موسی(ع) و فرعونیان 1