تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الحشر – آیه 19 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَلَا تَکُونُوا کَالَّذینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ أُوْلَئِکَ هُمُ الْفَاسقُونَ

و مانند کسانی نباشید که خدا را از یاد بردند و در نتیجه، خداوند خودشان را از یادشان برد، اینان همان فاسقان اند.

1 - نهی الهی، از قرار گرفتن مؤمنان، در شمار فراموش کنندگان خدا

یـأیّها الذین ءامنوا ... و لاتکونوا کالذین نسوا اللّه

2 - مؤمنان، در معرض از یاد بردن خدا و نیازمند هشدار الهی برای پایبندی به تقوا

یـأیّها الذین ءامنوا اتّقوا اللّه ... و لاتکونوا کالذین نسوا اللّه

3 - لازمه تقوا، به یاد داشتن خداوند و قرار نگرفتن در زمره خدافراموشان است.

اتّقوا اللّه ... و لاتکونوا کالذین نسوا اللّه

4 - غفلت از محاسبه اعمال، زمینه ساز فراموشی از یاد خداوند *

یـأیّها الذین ءامنوا ... و لتنظر إنّ اللّه خبیر بما تعملون. و لاتکونوا کالذین نسوا اللّه

برداشت یاد شده، بدان احتمال است که تقدم «و لتنظر...» بر «و لاتکونوا کالذین...» نظر به تقدم رتبی داشته باشد.

5 - خودفراموشی، کیفر الهی برای خدافراموشان

و لاتکونوا کالذین نسوا اللّه فأنسیهم أنفسهم

6 - خدافراموشی انسان، عامل غفلت او از سعادت و حقایق وجودی خویش

و لاتکونوا کالذین نسوا اللّه فأنسیهم أنفسهم

7 - غافلان از خدا و خویش، همان فاسقان واقعی و پرده دران حریم ارزش هایند.

و لاتکونوا کالذین نسوا اللّه فأنسیهم أنفسهم أُولـئک هم الفـسقون

8 - فسق و گناه پیشگی، دارای پیوندی عمیق با غفلت از خدا و خویش

و لاتکونوا کالذین نسوا اللّه فأنسیهم أنفسهم أُولـئک هم الفـسقون

تقوا

اهمیت تقوا 2; زمینه تقوا 3

خدا

آثار فراموشی خدا 6; زمینه فراموشی خدا 4; فراموشکاران خدا 1، 3; کیفر فراموشکاران خدا 5; نواهی خدا 1

خود

آثار خود فراموشی 7، 8; عوامل خود فراموشی 5، 6

ذکر

اهمیت ذکر 3

غافلان

فسق غافلان 7

غفلت

آثار غفلت 4; آثار غفلت از خدا 7، 8; عوامل غفلت 6; غفلت از حسابرسی عمل 4

فاسقان 7

فسق

زمینه فسق 8

گناه

زمینه گناه 8

مؤمنان

لغزشگاه مؤمنان 2; نهی مؤمنان 1; نیازهای معنوی مؤمنان 2

نیازها

نیاز به هشدارهای خدا 2