تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الحجرات- آیه4 – کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

إِنَّ الَّذینَ یُنَادُونَکَ مِن وَرَاء الْحُجُرَاتِ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْقِلُونَ

به راستی آنان که تو را از پشت اتاق هایت به فریاد صدا می زنند، بیشترشان عقل خود را به کار نمی گیرند.

1 ـ اقدام برخی افراد به صدا زدن پیامبر(ص)، از ورای اتاق ها با لحنی بی ادبانه

إنّ الذین ینادونک ... أکثرهم لایعقلون

2 ـ نکوهش خداوند، نسبت به افراد دور از ادب در برخورد با پیامبر(ص)

إنّ الذین ... أکثرهم لایعقلون

3 ـ خانه پیامبر(ص)، دارای حجره های متعدد *

إنّ الذین ینادونک من وراء الحجرت

برداشت بالا بدان احتمال است که مراد از «الحجرات» اتاق هایی بوده که در اطراف مسجد، به پیامبر(ص) اختصاص داشته است و برخی از درون مسجد با صدای بلند آن حضرت را می خواندند.

4 ـ فراخواندن پیامبر(ص) از پشت اتاق ها، با فریاد و صدای بلند، شیوه بی خردان

إنّ الذین ینادونک ... أکثرهم لایعقلون

5 ـ روابط اجتماعی پیامبر(ص) با مؤمنان، روابطی ساده و بدون تشریفات

إنّ الذین ینادونک من وراء الحجرت

این که افرادی به خود اجازه می دادند تا پیامبر(ص) را از ورای اتاق ها صدا بزنند و با آن حضرت بر خوردی مانند برخورد با افراد معمولی داشته باشند، پیام دار نکته یادشده است.

6 ـ رعایت ادب و حرمت افراد در روابط اجتماعی، نشانگر میزان اندیشه و خرد انسان

إنّ الذین ینادونک من وراء الحجرت أکثرهم لایعقلون

از مفهوم «أکثرهم...»، استفاده می شود که هر جا اندیشه باشد، آداب صحیحِ روابط اجتماعی نیز خواهد بود.

7 ـ «عن سعد بن عبداللّه انّ النبی(ص) سئل عن قوله «إنّ الذین ینادونک من وراء الحجرات أکثرهم لایعقلون» قال: هم الجفاة من بنی تمیم;(1)

از سعدبن عبداللّه روایت شده که از رسول اکرم(ص) درباره قول خدا «إنّ الذین ینادونک من وراء الحجرات أکثرهم لایعقلون» سؤال شد، فرمود: آنان جفاکاران از بنی تمیم می باشند».

ادب

اهمیت ادب 6

اسلام

تاریخ صدر اسلام 1

بنی تمیم

ظالمان بنی تمیم 7

بی ادبان

سرزنش بی ادبان 2

بی عقلان

روش برخورد بی عقلان 4

خدا

سرزنشهای خدا 2

روایت 7

عقل

ملاکهای سنجش عقل 6

محمد(ص)

اتاقهای خانه محمد(ص) 3; بی احترامی با محمد(ص) 1; روابط اجتماعی محمد(ص) 5; سرزنش بی ادبی با محمد(ص) 2; فریاد با محمد(ص) 1، 4; مردمی بودن محمد(ص) 5; ویژگیهای خانه محمد(ص) 3

مسلمانان

بی ادبی مسلمانان صدراسلام 1

معاشرت

نقش آداب معاشرت 6

پی نوشت ها:

1. الدرّالمنثور، ج 7، ص 553.