تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الجاثیه- آیه 11– کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

هَذَا هُدًی وَالَّذینَ کَفَرُوا بآیَاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مَّن رِّجْزٍ أَلِیمٌ

این (قرآن) هدایت است و آنان که به آیات پروردگارشان کفر ورزیده اند، برای آنان عذابی دردآور از نوع سخت آن خواهد بود.

1 - قرآن، مظهر کامل هدایت الهی برای خلق

هـذا هدًی

آمدن «هدًی» (به صورت مصدر) به جای «هاد» (به صورت اسم فاعل)، مبالغه را افاده می کند.

2 - منکران آیات و نشانه های پروردگار، دارای عذابی سخت و هول انگیز

و الذین کفروا بـایـت ربّهم لهم عذاب من رجز ألیم

«رجز» در لغت، به معنای اضطراب می باشد (مفردات راغب).

3 - آیات الهی در نظام تکوین و تشریع، نشأت یافته از مقام ربوبیت و در جهت تکامل خلق

و الذین کفروا بـایـت ربّهم

با توجه به این که در آیات پیشین، هم سخن از نشانه های تکوینی خدا و هم سخن از قرآن به میان آمده است; واژه «آیات» در این آیه می تواند به هر دو بخش اشاره داشته باشد. وصف «ربّ» نیز بیانگر جنبه ربوبیت و تکامل بخشی این آیات است.

4 - کیفر کافران، پس از اتمام حجت پروردگار بر ایشان

هـذا هدًی و الذین کفروا بـایـت ربّهم لهم عذاب

از این که خداوند پس از بیان هدایتگری قرآن، عذاب کافران را مطرح می کند، مطلب یاد شده قابل برداشت است.

5 - عذاب سخت منکران آیات الهی، در قیامت به وسیله موادی آلوده و نفرت انگیز *

لهم عذاب من رجز ألیم

«رجز» می تواند به معنای «رجس» و آلودگی باشد در این صورت اگر «من» نشویه باشد، براشت یاد شده استفاده می شود.

آیات خدا

عذاب مکذبان آیات خدا 2، 5; منشأ آیات خدا 3; نقش آیات خدا 3

اتمام حجت

آثار اتمام حجت 4

تکامل

زمینه تکامل 3

خدا

آثار ربوبیت خدا 3; اتمام حجت خدا 4; قانونمندی کیفرهای خدا 4; هدایتگری خدا 1

عذاب

ابزار عذاب 5; عذاب با مواد آلوده 5; عذاب سخت 2، 5; مراتب عذاب 2; مراتب عذاب اخروی 5

قرآن

هدایتگری قرآن 1

کافران

اتمام حجت بر کافران 4; کیفر کافران 4