تفسیر آیات قرآن کریم – سوره التکویر– آیه 20– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

ذی قُوَّةٍ عِندَ ذی الْعَرْش مَکِینٍ

که صاحب نیرویی [عظیم] است و نزد صاحب عرش مکانت دارد.

1 - جبرئیل، فرشته ای نیرومند و پرقدرت

ذی قوّة

نکره بودن «قوّة»، بر عظمت آن دلالت دارد.

2 - جبرئیل، به دور از هرگونه نقص و ناتوانی در ابلاغ پیام خداوند به پیامبر(ص)

ذی قوّة

مراد از «قوّة» ممکن است نیروی لازم برای انجام رسالت باشد. در این صورت به معنای فراموش کار نبودن و توانمندی جبرئیل بر دریافت کامل قرآن و حفاظت از آن، تا مرحله رساندن به پیامبر(ص) است.

3 - جبرئیل، نزد خداوند، دارای قدر و منزلتی والا است.

عند ذی العرش مکین

«مکین»، به معنای جا افتاده و دارای قدر و منزلت است. (مفردات راغب)

4 - عرش (جهان هستی)، مملوک و در اختیار خداوند است.

ذی العرش

«عرش»; یعنی، تخت فرمانروایی (مقاییس اللغة). مالکیت عرش، کنایه از سلطه بر اداره و تدبیر نظام عالم است.

5 - سلطه خداوند بر عرش، پشتوانه اقتدار جبرئیل

ذی قوّة عند ذی العرش مکین

وصف «ذی العرش»، می تواند این نکته را برجسته سازد که منزلت والای جبرئیل، نزد کسی که عرش مقهور او است، اتصاف او را به «ذی قوّة» تضمین می کند.

6 - «عن أبی عبداللّه(ع) فی قوله: «ذی قوّة عند ذی العرش مکین» قال: یعنی: جبرئیل...;(1)

از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند «ذی قوّة عند ذی العرش مکین» روایت شده که مراد جبرئیل است...».

اسماوصفات

ذوالعرش 4

جبرئیل

جبرئیل و عجز 2; جبرئیل و محمد(ص) 2; جبرئیل و نقص 2; قدرت جبرئیل 1، 6; مقامات جبرئیل 3، 6; منشأ قدرت جبرئیل 5; ویژگیهای جبرئیل 1

خدا

حاکمیت خدا 5; مالکیت خدا 4

روایت 6

عرش

حاکم عرش 5; مالک عرش 4

محمد(ص)

ابلاغ قرآن به محمد(ص) 2

پی نوشت ها :

1. تفسیر قمی، ج 2، ص 408; نورالثقلین، ج 5، ص 518، ح 24.