تفسیر آیات قرآن کریم – سوره نور – آیه29 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

لَّیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَن تَدْخُلُوا بُیُوتًا غَیْرَ مَسْکُونَةٍ فِیهَا مَتَاعٌ لَّکُمْ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَکْتُمُونَ

و بر شما گناهی نیست که در ساختمان های غیر مسکونی ـ که در آنها برای شما نفعی هست ـ داخل شوید; و خدا آنچه را آشکار می کنید و آنچه را پوشیده می دارید می داند.

1 - ورود به اماکن غیر مسکونی دیگران، به منظور بهره برداری از آنها، بدون اذن و آشنایی دادن جایز است.

لیس علیکم جناح أن تدخلوا بیوتًا غیر مسکونة فیها متـع لکم

برداشت یاد شده مبتنی بر این نکته است که «متاع» به معنای مصدری آن (یعنی تمتع و انتفاع) باشد.

2 - ورود به اماکن غیر مسکونی دیگران، بدون اذن و آشنایی دادن، در صورت داشتن متاع و کالایی در آنها، بلامانع است.

لیس علیکم جناح أن تدخلوا بیوتًا غیر مسکونة فیها متـع لکم

برداشت فوق، بر این اساس است که «متاع» به معنای اسمی آن (یعنی، کالا) باشد.

3 - ورود به اماکن غیر مسکونی دیگران بدون قصد بهره برداری درست و یا به منظور سوء استفاده از آنها، ممنوع است.

لیس علیکم جناح أن تدخلوا بیوتًا غیر مسکونة فیها متـع لکم

با آمدن جمله «فیها متاع لکم»، ورود به اماکن غیرمسکونی، مشروط به بهره برداری درست از آنها شده است و در غیر این صورت، جایز نمی باشد.

4 - خداوند به رفتار، کردار، نیات و اسرار آدمیان آگاه است.

و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون

5 - افرادی که بخواهند از قانون جواز و ورود به خانه های غیر مسکونی سوء استفاده کنند و نیتی جز بهره برداری از آنها داشته باشند، به کیفر الهی تهدید شده اند.

لیس علیکم جناح  دأن تدخلوا بیوتًا غیر مسکونة ... و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون

جمله «و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون» ـ که علم همه جانبه و فراگیر الهی به نهان و آشکار انسان را به وی یادآوری می شود ـ هشداری است به کسانی که احکام یاد شده را رعایت نکنند و یا از آنها سوء استفاده کنند.

6 - توجه و اعتقاد به علم همه جانبه خداوند به نهان و آشکار انسان ها، بازدارنده آنان از گناه و نافرمانی است.

لیس علیکم جناح أن تدخلوا بیوتًا غیر مسکونة ... و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون

تذکر به علم همه جانبه الهی در پایان آیه می تواند حاکی از نکته یاد شده باشد.

7 - «قال الصادق(ع) (فی قوله تعالی «بیوتاً غیر مسکونة فیها متاع لکم») هی الحمامات و الخانات و الارحیة ...;

امام صادق(ع) [درباره سخن خدا « بیوتاً غیر مسکونة...»] فرمود: مراد حمام ها، کاروانسراها و آسیاب ها است...». 1ـ تفسیر قمی، ج 2، ص 101; تفسیر برهان، ج 3، ص 129، ح 3.

احکام 1، 2، 3

استیذان

احکام استیذان 1، 2، 3

اماکن

سوءاستفاده از اماکن غیر مسکونی 3; شرایط ورود به اماکن غیرمسکونی 2; کیفر سوءاستفاده از اماکن غیرمسکونی 5; ورود به اماکن غیر مسکونی 1، 3، 7

انسان

آگاهی از نیات انسان ها 4; عمل انسان ها 4

خدا

تهدیدهای خدا 5; علم غیب خدا 4

ذکر

آثار ذکر علم غیب خدا 6

روایت 7

عصیان

موانع عصیان 6

عقیده

آثار عقیده به علم خدا 6

کیفر

تهدید به کیفر 5

گناه

موانع گناه 6