تفسیر آیات قرآن کریم – سوره ملک – آیه28 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَهْلَکَنِیَ اللَّهُ وَمَن مَّعِیَ أَوْ رَحِمَنَا فَمَن یُجِیرُ الْکَافِرِینَ مِنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ

بگو: به من خبر دهید، اگر خدا مرا و کسانی را که با من هستند هلاک کند، یا مورد رحمت قرارمان دهد، چه کسی کافران را از عذابی دردآور پناه می دهد؟

1 - ارائه شیوه احتجاج با کافران و مشرکان، از سوی خداوند به پیامبر(ص)

قل أرءیتم إن أهلکنی اللّه

2 - طرح پرسش های تنبّه بخش و بیدارکننده، شیوه ارائه شده از سوی خداوند به پیامبر(ص) در محاجّه با کافران و مشرکان

قل أرءیتم إن أهلکنی اللّه و من معی أو رحمنا

3 - کافران، در آرزوی مرگ پیامبر(ص) و مؤمنان و شکست اسلام به سر می بردند.

قل أرءیتم إن أهلکنی اللّه و من معی

مفسران (صاحب مجمع البیان، تفسیر کبیر و...) نوشته اند: این آیه و آیات مشابه آن (مانند آیه 30 سوره «طور» و آیه 12 سوره «فتح»)، اشاره به این حقیقت تاریخی دارد که کافران و مشرکان، پیوسته در آرزوی مرگ پیامبر(ص) و مؤمنان و در نتیجه شکست کامل اسلام، به سر می بردند.

4 - زندگی پیروزمندانه مسلمانان، جلوه رحمت خداوند بر آنان

إن أهلکنی اللّه و من معی أو رحمنا

برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که عبارت «أو رحمنا» در برابر «أهلکنی اللّه...» (هلاکت و شکست) قرار دارد.

5 - حیات مؤمنان، جلوه رحمت خداوند

أو رحمنا

مطلب یاد شده، از تعبیر حیات مؤمنان به رحمت استفاده می شود.

6 - هیچ کس و هیچ نیرویی، توانایی پناه دادن به کافران در برابر عذاب دردناک الهی را ندارد.

فمن یجیر الکـفرین من عذاب ألیم

برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که استفهام در «فمن یجیر...» انکاری است.

7 - کافران حق ناپذیر و لجوج، در معرض عذاب الهی قرار دارند.

فمن یجیر الکـفرین من عذاب ألیم

آرزو

آرزو ی شکست اسلام 3; آرزو ی مرگ مؤمنان 3; آرزوی مرگ محمد(ص) 3

حق

عذاب حق ناپذیران 7

خدا

تعالیم خدا 1، 2; عذابهای خدا 7; نشانه های رحمت خدا 4، 5

عذاب

عذاب دردناک 6; مراتب عذاب 6

کافران

آرزوی کافران 3; بدخواهی کافران 3; پرسش از کافران 2; حتمیت عذاب کافران 6; حق ناپذیری کافران 7; روش احتجاج با کافران 1، 2; عجز از پناه به کافران 6; عذاب کافران7; لجاجت کافران 7

مؤمنان

حیات مؤمنان 5

محمد(ص)

احتجاج محمد(ص) 1، 2; پرسش محمد(ص) 2; معلم محمد(ص) 1، 2

مسلمانان

پیروزی مسلمانان 4

مشرکان

پرسش از مشرکان 2; روش احتجاج با مشرکان 1، 2

موجودات

عجز موجودات 6