تفسیر آیات قرآن کریم- سوره محمد(ص)- آیه5 – کتاب تفسیرراهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

سَیَهْدیهِمْ وَیُصْلِحُ بَالَهُمْ

آنان را [به سوی مقامات کرامت] هدایت خواهد کرد و وضع و حال آنها را سامان خواهد داد.

1- شهیدان در همه مراحل پس از شهادت، برخوردار از هدایت و حمایت خداوند

سیهدیهم و یصلح بالهم

ضمیر «هم» به «الذین قتلوا فی سبیل اللّه» بازمی گردد. «بال» در «بالهم» یا به معنای شأن و أمر (مفرد اُمور) و یا قلب است. برداشت یاد شده ناظر به معنای نخست می باشد.

2- انسان پس از مرگ، دارای سردرگمی و نابسامانی و نیازمند امداد و دستگیری

سیهدیهم و یصلح بالهم

از این که خداوند، به شهیدان نوید داده که آنان را پس از مرگ هدایت کرده و امورشان را سامان خواهد بخشید; استفاده می شود که بشر پس از مرگ، سردرگم و بی سامان خواهد بود; ولی شهیدان از این مشکل در امان می مانند.

3- شهیدان راه خدا، دارای رشد و تکامل معنوی، حتی پس از شهادت

سیهدیهم و یصلح بالهم

در صورتی که معنای «بالهم» قلب باشد، لازمه اصلاح قلب تکامل معنوی است.

4- شهیدان، برخوردار از آسودگی خاطر در پرتو عنایت خداوند *

و یصلح بالهم

برداشت بالا بدان احتمال است که «بال»، به معنای قلب و خاطر باشد و «إصلاح» به معنای زدایش نگرانی ها و آرامش بخشیدن به آن.

انسان

تحیر اخروی انسان 2; نیازهای اخروی انسان 2

حمایت خدا

مشمولان حمایت خدا 1

شهیدان

اطمینان شهیدان 4; تکامل شهیدان 3; حامی شهیدان 1; فضایل شهیدان 1، 3، 4; هدایت شهیدان 1

لطف خدا

مشمولان لطف خدا 4

مرگ

تکامل پس از مرگ 3

مهتدین 1

نیازها

نیاز به امداد 2