تفسیر آیات قرآن کریم- سوره ق – آیه 42 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

یَوْمَ یَسْمَعُونَ الصَّیْحَةَ بالْحَقِّ ذَلِکَ یَوْمُ الْخُرُوجِ

روزی که آن صیحه را به حق می شنوند آن روز، روز بیرون آمدن [از قبرها] است.

1 - رستاخیز و لحظه خروج آدمیان از خاک، هنگام شنود فریاد آسمانی بهوسیله همگان

یوم یسمعون الصیحة بالحقّ ذلک یوم الخروج

2 - فریاد آسمانی در آستانه رستاخیز، امری حتمی و تخلف ناپذیر

یوم یسمعون الصیحة بالحقّ

بنابراین که «بالحقّ»، نشانگر حتمیت و تخلف ناپذیری باشد، برداشت بالا استفاده می شود.

3 - فریاد آسمانی در آستانه رستاخیز، امری بایسته در روند تجدید حیات، و نه گزاف و بیهوده

یسمعون الصیحة بالحقّ

برداشت بالا بنابراین نکته است که «بالحقّ» اشاره به بایستگی و نقش ضروری صیحه آسمانی برای رخداد رستاخیز داشته باشد; تا گمان نرود که صیحه صرفاً پدیده ای تشریفاتی است.

4 - فریاد آسمانی در آستانه رستاخیز، دارای نقش در خروج آدمیان از خاک*

یسمعون الصیحة ... ذلک یوم الخروج

بنابراین که تقدم لفظی «صیحه» بر «خروج»، بیانگر تأثیر صیحه در سر برآوردن آدمیان از خاک باشد، برداشت بالا استفاده می شود.

5 - خروج جسم انسان ها از زمین در قیامت

ذلک یوم الخروج ... یوم تشقّق الأرض عنهم

انسان

بعث انسان ها 1

بعث

نشانه های بعث 4; ویژگیهای بعث 5

صیحه آسمانی

حقانیت صیحه آسمانی 3; نقش صیحه آسمانی 4

قیامت

حتمیت صیحه آسمانی در قیامت 2; صیحه آسمانی در قیامت 1، 3; ویژگیهای قیامت 1

معاد

معاد جسمانی 5