تفسیر آیات قرآن کریم- سوره قلم- آیه 50- کتاب تفسیر راهنما- تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَاجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِینَ

پس پروردگارش وی را برگزید و از صالحانش قرار داد.

1 - یونس(ع)، از برگزیدگان و پیامبران الهی بود.

فاجتبـیه ربّه

2 - انقطاع وحی به یونس(ع) از زمان ارتکاب «ترک اولی» (ترک مردم و نفرین علیه آنان) و وحی مجدد به ایشان، پس از توبه او و عنایت خداوند به وی

فاجتبـیه ربّه

مطلب یاد شده با توجه به این نکته است که یونس(ع) پیش از ماجرای ارتکاب «ترک اولی» از پیامبران بود. بنابراین مقصود از «فاجتباه» به رسالت رساندن او نیست; بلکه به معنای تداوم رسالت او پس از انقطاع موقت وحی است.

3 - برگزیدن افرادی از میان مردم به رسالت و پیامبری، مقتضای ربوبیت خداوند است.

فاجتبـیه ربّه

4 - یونس(ع)، به عنایت خداوند از صالحان کامل و راستین بود.

فجعله من الصـلحین

5 - برگزیدگی یونس(ع) به رسالت و از صالحان شدن او، جلوه عنایت و لطف ویژه خداوند به ایشان

لولا أن تدرکه نعمة ... فجعله من الصـلحین

6 - صالح بودن، محور فضیلت ها و اساس ارزش های الهی و انسانی

فجعله من الصـلحین

توصیف یونس(ع) به صالح بودن ـ پس از برگزیدگی او ـ می تواند حاکی از مطلب یاد شده باشد.

7 - اجتناب صالحان و برگزیدگان الهی، از ترک اولی

فجعله من الصـلحین

برداشت یاد شده، از آن جا است که خداوند یونس(ع) را ـ پس از توبه و پشیمانی او از ترک اولی ـ به مقام صالحان رساند.

ارزشها

ملاک ارزشها 6

برگزیدگان خدا 1

ترک اولی

معرضان از ترک اولی 7

خدا

آثار ربوبیت خدا 3; آثار لطف خدا 2; نشانه های لطف خدا 5

صالحان

فضایل صالحان 6، 7

نبوت

منشأ نبوت 3

یونس(ع)

آثار ترک اولای یونس(ع) 2; آثار توبه یونس(ع) 2; انقطاع وحی از یونس(ع) 2; برگزیدگی یونس(ع) 1، 5; زمینه وحی به یونس(ع) 2; فضایل یونس(ع) 1، 4، 5; قصه یونس(ع) 2; یونس(ع) از صالحان 4، 5