تفسیر آیات قرآن کریم- سوره القمر – آیه 50 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَمَا أَمْرُنَا إِلَّا وَاحِدَةٌ کَلَمْحٍ بالْبَصَرِ

و فرمان [تکوینی] ما جز یک فرمان نیست، مانند نگاهی به چشم.

1 - فرمان های خداوند، تحقق پذیر، به مجرد صدور و بدون کمترین فرصت

و ما أمرنا إلاّ وحدة کلمح بالبصر

2 - بی نیازی خداوند به زمان، برای خلق اشیاء

و ما أمرنا إلاّ وحدة کلمح بالبصر

عبارت «کلمح بالبصر» (مانند چشم به هم زدن) ظاهراً اشاره به سرعت تحقق «امر» دارد; یعنی، به گونه ای است که میان فرمان و تحقق شیء هیچ فاصله ای نیست.

3 - خلقت اشیاء و تحقق بخشیدن به آن، امری سهل برای خداوند

إنّا کلّ شیء خلقنـه بقدر . و ما أمرنا إلاّ وحدة کلمح بالبصر

برداشت یاد شده بر این احتمال است که عبارت «کلمح بالبصر» اشاره به سهولت داشته باشد.

4 - تحقق آفرینش اشیا و تقدیر و تنظیم آنها، با صدور یک فرمان از جانب خداوند و بی نیاز از بازنگری *

إنّا کلّ شیء خلقنـه بقدر . و ما أمرنا إلاّ وحدة کلمح بالبصر

عبارت «و ما أمرنا» می تواند نظر به آیه قبل داشته باشد; یعنی، خلقت و اندازه گیری در دو مرحله صورت نمی گیرد; بلکه با یک فرمان هم آفرینش است و هم تقدیر و در این آفرینش و تقدیر تجدید نظر صورت نمی گیرد.

5 - برپایی قیامت، تنها با صدور یک فرمان از جانب خداوند *

و ما أمرنا إلاّ وحدة کلمح بالبصر

مراد از «أمرنا»، احتمال دارد فرمان بر پایی قیامت باشد که در آیات پیشین (بل الساعة موعدهم...) مورد هشدار قرار گرفته است.

6 - نابود ساختن امت های کفرپیشه و مجرم، امری آسان و بی مؤونه برای خداوند

و ما أمرنا إلاّ وحدة کلمح بالبصر

با توجه به این که در آیات پیشین، سخن از هلاکت جوامع مجرم بود و در آیه بعد نیز همین امر، دنبال شده است; احتمال می رود که مراد از «أمرنا»، مجازات و هلاکت کفرپیشگان و یا از مصادیق بارز آن باشد.

آفرینش

تقدیر آفرینش 4; نظم آفرینش 4

خدا

اوامر خدا 5; بی نیازی خدا 2; حتمیت اوامر خدا 1; خالقیت خدا 3، 4; فوریت اوامر خدا 1; قدرت خدا 6; ویژگیهای اوامر خدا 4; ویژگیهای خالقیت خدا 2

قیامت

منشأ قیامت 5

کافران

سهولت هلاکت کافران 6

گناهکاران

سهولت هلاکت گناهکاران 6

موجودات

خلقت موجودات 2، 4; سهولت خلقت موجودات 3