تفسیر آیات قرآن کریم – سوره قلم – آیه 11 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

هَمَّازٍ مَّشَّاء بنَمِیمٍ

که بسیار عیبجو و برای سخن چینی همواره در رفت و آمد است;

1 - پیامبر(ص)، مأمور پرهیز از اجابت خواسته های افراد عیب جو

و لاتطع کلّ ... همّاز

«همّاز»، مرادف «عیّاب» و به معنای عیب جو است.

2 - اطاعت و اجابت خواسته های افراد عیب جو، ممنوع و حرام است.

و لاتطع کلّ ... همّاز

3 - عیب جویی، صفتی مذموم و ناپسند

و لاتطع کلّ ... همّاز

4 - پیامبر(ص)، مأمور پرهیز از اجابت خواسته های سخن چینان

و لاتطع کلّ ... مشّاء بنمیم

5 - اطاعت و اجابت خواسته های سخن چینان، ممنوع و حرام است.

و لاتطع کلّ ... مشّاء بنمیم

6 - سخن چینی، صفتی مذموم و ناپسند

و لاتطع کلّ... مشّاء بنمیم

7 - عیب جویی و سخن چینی، از ویژگی های کافران تکذیب کننده رسالت پیامبراسلام(ص)

فلاتطع المکذّبین ... همّاز مشّاء بنمیم

احکام 2، 5

اخلاق

رذایل اخلاقی 3، 6

اطاعت

حرمت اطاعت از سخن چینان 5; حرمت اطاعت از عیب جویان 2; ممنوعیت اطاعت از سخن چینان 5; ممنوعیت اطاعت از عیب جویان 2

سخن چینان

رد خواسته های سخن چینان 4

سخن چینی

سرزنش سخن چینی 6

عیب جویان

رد خواسته های عیب جویان 1

عیب جویی

سرزنش عیب جویی 3

کافران

سخن چینی کافران 7; عیب جویی کافران 7; ویژگیهای کافران7

محرمات 5

محمد(ص)

رسالت محمد(ص) 1، 4; سخن چینی مکذبان محمد(ص) 7; عیب جویی مکذبان محمد(ص) 7