تفسیر آیات قرآن کریم – سوره قصص – آیه 67 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَأَمَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَعَسَی أَن یَکُونَ مِنَ الْمُفْلِحِینَ

امّا کسی که توبه کند و ایمان آورد و کار شایسته انجام دهد، امید است که از ظفرمندان باشد.

1 - توبه از کفر و شرک و گرایش به ایمان، توصیه خداوند به مشرکان

فأمّا من تاب و ءامن

2 - رستگاری و سعادت اخروی، در گرو توبه، ایمان و عمل صالح

فأمّا من تاب و ءامن و عمل صـلحًا فعسی أن یکون من المفلحین

3 - ایمان، بدون عمل صالح و عمل صالح بدون ایمان، در بینش الهی فاقد ارزش است.

ءامن و عمل صـلحًا

با هم آمدن ایمان و عمل صالح، بیانگر مطلب یاد شده است.

4 - فلاح و راستگاری اخروی برای مؤمنان شایسته کردار، از سوی خداوند تضمین شده است.

من ... ءامن و عمل صـلحًا فعسی أن یکون من المفلحین

برخی از مفسران برآنند که کریمان عادت دارند که وعده هایشان را در قالب «عسی أن یکون...» بیان کنند. بنابراین «عسی» در این آیه، برای تحقیق است و نه ترجّی. برداشت یاد شده بر پایه همین احتمال است.

5 - خداوند، خواهان امیدوار بودن مؤمنان شایسته کردار، به سعادت اخروی خویش

من ... ءامن و عمل صـلحًا فعسی أن یکون من المفلحین

برداشت یاد شده بدان احتمال است که «عسی» برای ترجّی باشد. در این صورت ـ چون ترجّی درباره خداوند معنا ندارد ـ مراد ترجّی از جانب مؤمنان خواهد بود; یعنی، «فلیتوقّع الفلاح».

ارزشها

ملاک ارزشها 3

امیدواری

امیدواری به رستگاری اخروی 5

ایمان

آثار اخروی ایمان 2; ارزش ایمان 3; توصیه به ایمان 1

توبه

آثار اخروی توبه 2; توصیه به توبه 1

خدا

توصیه های خدا 1، 5

رستگاری

زمینه رستگاری اخروی 2

سعادت

زمینه سعادت اخروی 2

شرک

توبه از شرک 1

صالحان

رستگاری اخروی صالحان 4

عمل صالح

آثار اخروی عمل صالح 2; ارزش عمل صالح 3

کفر

توبه از کفر 1

مؤمنان

رستگاری اخروی مؤمنان 4، 5

مشرکان

توصیه به مشرکان 1