تفسیر آیات قرآن کریم – سوره قصص – آیه 53 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَإِذَا یُتْلَی عَلَیْهِمْ قَالُوا آمَنَّا بهِ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّنَا إِنَّا کُنَّا مِن قَبْلِهِ مُسْلِمِینَ

و چون [قرآن] بر آنان خوانده شود می گویند: به آن ایمان آوردیم بی تردید آن از سوی پروردگارمان حقّ است، همانا ما پیش از [نزول] آن تسلیم بودیم.

 

1 - اقدام ایمان آوردگان از اهل کتاب، به اقرار مجدد ایمان خویش به هنگام تلاوت آیات قرآن بر ایشان

 

الذین ءاتینـهم الکتـب ... و إذا یتلی علیهم قالوا ءامنّا به

مقصود از «إذا یتلی علیهم...» این است که هر بار که آیاتی از قرآن نازل می شود و بر آنان تلاوت می گردد، اظهار می دارند که «آمنّا به».

 

2 - اظهار و اقرار کردن ایمان خویش به قرآن به هنگام شنیدن آیات آن، امری پسندیده و بایسته در پیشگاه خداوند

 

و إذا یتلی علیهم قالوا ءامنّا به

 

3 - اعتراف ایمان آوردگان اهل کتاب، به حقانیت و آسمانی بودن قرآن به هنگام شنیدن آیات آن

 

و إذا یتلی علیهم قالوا ... إنّه الحقّ من ربّنا

 

4 - قرآن، کتابی آمیخته به حق و مبرا از هرگونه باطل

 

إنّه الحقّ

 

5 - قرآن، کتابی نازل شده از جانب خداوند و جلوه ربوبیت او

 

إنّه الحقّ من ربّنا

 

6 - قرآن، معیار شناخت حق و باطل در معارف الهی

 

إنّه الحقّ من ربّنا

توصیف قرآن به «حقّ» می تواند به این خاطر باشد که بشر، در شناخت حقایق معارف الهی (هم چون مبدأ و معاد) دچار خطا نشود و معیاری صحیح در شناخت آنها داشته باشد.

 

7 - آگاهی یهود و نصارا، از کتاب آسمانی بعد از تورات و انجیل (قرآن) پیش از نزول آن

 

إنّا کنّا من قبله مسلمین

 

8 - وجود وعده و بشارت آمدن کتاب آسمانی به نام «قرآن»، پیش از نزول آن در مدارک دینی اهل کتاب

 

إنّا کنّا من قبله مسلمین

برداشت یاد شده به خاطر این نکته روشن است که اهل کتاب آگاهی خود از آمدن قرآن را، تنها از راه مدارک دینی خود به دست آورده بودند.

 

9 - اقرار افتخارآمیز ایمان آوردگان از اهل کتاب به اسلام خویش، پیش از نزول قرآن

 

إنّا کنّا من قبله مسلمین

 

10 - تنها دین اسلام از میان دیگر ادیان الهی، حق بوده و سزاوار پیروی کردن است.

 

إنّا کنّا من قبله مسلمین

از این که پیروان ادیان الهی پیشین (اهل کتاب) با آمدن دین اسلام، این دین را حق دانستند و دست از دین گذشته خود برداشته و تسلیم دین اسلام گشتند; می توان مطلب یاد شده را استفاده کرد.

 

11 - روحیه حق پذیری ایمان آوردگان از اهل کتاب، عامل گرویدن آنان به اسلام

 

قالوا ءامنّا به إنّه الحقّ

جمله «إنّه الحقّ» به منزله تعلیل برای «آمنّا به» است; یعنی، ما بدان جهت به قرآن ایمان آوردیم که آن را حق یافتیم.

اسلام

حقانیت اسلام 10; ویژگیهای اسلام 10

اقرار

اقرار به اسلام 9; اقرار به حقانیت قرآن 3; اقرار به وحیانیت قرآن 3

اهل کتاب

آثار حق پذیری مؤمنان اهل کتاب 11; استماع قرآن مؤمنان اهل کتاب 3; اسلام مؤمنان اهل کتاب 11; اقرار مؤمنان اهل کتاب 3، 9; مؤمنان اهل کتاب 1

ایمان

اظهار ایمان به قرآن 2; ایمان به قرآن 1

بشارت

بشارت نزول قرآن 8

خدا

نشانه های ربوبیت خدا 5

دین

دین حق 10

عمل

عمل پسندیده 2

قرآن

آثار تلاوت قرآن 1; آداب استماع قرآن 2; تنزیه قرآن 4; حقانیت قرآن 4; علم به قرآن 7; قرآن در کتب آسمانی 8; وحیانیت قرآن 5; ویژگیهای قرآن 4

کتب آسمانی

بشارتهای کتب آسمانی 8; وعده های کتب آسمانی 8

مسیحیان

علم مسیحیان 7

یهود

علم یهود 7