تفسیر آیات قرآن کریم – سوره فرقان – آیه 69 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی
یُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَیَخْلُدْ فِیهِ مُهَانًا
روز قیامت عذاب برای او مضاعف می شود و باخواری در آن ماندگار می گردد.
1 ـ کسانی که رو به سوی شرک آرند و دست به آدم کشی و زنا بیالایند، در قیامت دو چندان عذاب و کیفر خواهند شد.
یضـعف له العذاب یوم القیـمة
در این که چرا افراد یاد شده، دو چندان مجازات خواهند شد، میان مفسران دو دیدگاه وجود دارد: 1ـ مقصود از «یضاعف...» دو چندان شدن مجازات کسانی است که هر سه گناه شرک، آدم کشی و زنا را با هم مرتکب شوند; زیرا شرک موجب دو چندان شدن مجازات بزه کاری می شود. برداشت یاد شده و برداشت بعدی مبتنی بر این نظریه است. 2- مقصود، تشدید مجازات افراد یاد شده است نه دو چندان شدن آن.
2 ـ شرک، موجب دو چندان شدن کیفر بزه کاری (آدمکشی، زنا و...) در قیامت
یضـعف له العذاب یوم القیـمة
3 ـ عقیده و جهان بینی درست و نادرست انسان ها، تأثیرگذار در مقدار مجازات گناهانشان در قیامت
یضـعف له العذاب یوم القیـمة
وضع مجازات دو چندان و دائمی برای مشرکانی که مرتکب آدم کشی و زنا شوند و دایمی و دوچندان نبودن مجازات همین گناهان در صورتی که گناه کار مؤمن باشد، گویای این حقیقت است که ایمان و کفر و عقیده حق و باطل، در میزان مجازات بزه کاران مؤثر است.
4 ـ گناه شرک، آدم کشی و زنا در پی دارنده اشدّ مجازات در قیامت
یضـعف له العذاب یوم القیـمة
5 ـ مشرکان و کافران همچون مؤمنان، مکلف به فروع دین اند.
یضـعف له العذاب یوم القیـمة
دو چندان شدن مجازات مشرکان و کافران در صورت ارتکاب بزه کاری، می تواند گویای برداشت فوق باشد.
6 ـ کسانی که رو به سوی شرک آرند و دست به آدم کشی و زنا بیالایند، در حال خواری و برای همیشه در عذاب الهی گرفتار خواهند شد.
و یخلد فیه مهانًا
از دیدگاه بیشتر مفسران، اگر «ذلک» به مجموع سه گناه شرک، آدم کشی و زنا اشاره باشد، در این صورت مقصود از «یخلد» خلود و جاودانگی است. برداشت فوق مبتنی بر همین نظریه است. و چنان چه «ذلک» اشاره به یکایک گناهان یاد شده به صورت مستقل باشد، در این صورت چون اتفاق همه علما و مفسران بر آن است که زناکار به عذاب ابدی در قیامت گرفتار نمی شود، از این رو مقصود از «یخلد» طولانی بودن عذاب است نه جاودانگی آن.
7 ـ گناه شرک، آدم کشی و زنا، در پی دارنده عذاب طولانی و خوارکننده در قیامت
و یخلد فیه مهانًا
8 ـ کسانی که به گناه شرک، آدم کشی و زنا دست بیالایند، در قیامت به دو عذاب جسمی و روحی گرفتار خواهند شد.
یضـعف له العذاب یوم القیـمة و یخلد فیه مهانًا
9 ـ شرک، آدم کشی و زنا، از گناهان بزرگ و خطیر
یضـعف له العذاب یوم القیـمة و یخلد فیه مهانًا
برداشت فوق، از وعده عذاب دو چندان، دائمی و ذلت بار برای گناهان یاد شده، استفاده می شود.
تکلیف
تکلیف همگانی 5
جهان بینی
آثار جهان بینی 3
جهنم
عوامل جاودانگی در جهنم 7
دین
اهمیت فروع دین 5
ذلّت
عوامل ذلّت اخروی 7
زنا
کیفر اخروی زنا 4، 7; گناه زنا 9
زناکار
ذلت اخروی زناکار 7; ذلت زناکار مشرک 6; عذاب اخروی زناکار 8; عذاب جسمانی زناکار 8; عذاب روحی زناکار 8; کیفر اخروی زناکار مشرک 1، 2
شرک
آثار اخروی شرک 1، 2; کیفر اخروی شرک 4، 7; گناه شرک 9
عذاب
اهل عذاب 6; جاودانان در عذاب 6; موجبات عذاب اخروی 7
عقیده
آثار عقیده 3
قاتل
ذلت اخروی قاتل 7; ذلت قاتل مشرک 6; عذاب اخروی قاتل 8; عذاب جسمانی قاتل 8; عذاب روحی قاتل 8; کیفر اخروی قاتل 4; کیفر اخروی قاتل مشرک 1، 2
قتل
کیفر اخروی قتل 7; گناه قتل 9
کافران
تکلیف کافران 5
کیفر
عوامل مؤثر در کیفر اخروی 3; کیفر مضاعف 1
گناهان کبیره 9
مؤمنان
تکلیف مؤمنان 5
مشرکان
تکلیف مشرکان 5; ذلت اخروی مشرکان 7; عذاب اخروی مشرکان 7، 8; عذاب جسمانی مشرکان 8; عذاب روحی مشرکان 8