تفسیر آیات قرآن کریم- سوره غافر – آیه 66 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قُلْ إِنِّی نُهِیتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذینَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَمَّا جَاءنِیَ الْبَیِّنَاتُ مِن رَّبِّی وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ

 

بگو: همانا وقتی که دلیل های روشن از پروردگار من برایم آمد، من نهی شدم از این که آنان را که جز خدا می خوانید بپرستم و مأمور شدم که تسلیم خداوندگار جهانیان باشم.

 

1 ـ پیامبر(ص)، از آغاز دریافت دلایل و برهان های الهی، از عبادت غیرخدا نهی شده بود.

 

قل إنّی نهیت أن أعبد الذین تدعون من دون اللّه لمّا جاءنی البیّنـت

 

2 - پیامبر(ص)، مأمور اعلام مخالفت خود با عبادت غیرخدا و منصرف کردن مشرکان از فکر تأثیرگذاری در عقاید آن حضرت

 

إنّی نهیت أن أعبد الذین تدعون من دون اللّه لمّا جاءنی البیّنـت

پیامبر(ص)، به در دست داشتن دلایل و براهین روشن در مخالفت خود با عبادت غیر خدا تصریح فرمود. این مطلب می تواند به منظور مأیوس ساختن مشرکان باشد; زیرا کسی که در عقیده خود دارای دلایل روشن باشد، تأثیرپذیری او از دیگر عقاید نا ممکن خواهد بود.

 

3 - پیامبر(ص)، مأمور اعلام در دست داشتن دلایل و برهان های روشن بر بطلان عقیده شرک آلود و درستی آیین توحیدی

 

إنّی نهیت أن أعبد الذین تدعون من دون اللّه لمّا جاءنی البیّنـت

 

4 - آیین توحیدی، مبتنی بر دلایل و برهان های روشن و بی ابهام است.

 

قل إنّی نهیت أن أعبد الذین تدعون من دون اللّه لمّا جاءنی البیّنـت

 

5 - عبادت غیر خدا، گناه و حرام است.

 

قل إنّی نهیت أن أعبد الذین تدعون من دون اللّه

 

6 - پیامبر(ص)، موظف به تسلیم همه جانبه در برابر پروردگار جهان

 

و أُمرت أن أُسلم لربّ العـلمین

 

7 - پیامبر(ص)، مأمور اعلام صریح مواضع عقیدتی خویش و تسلیم ناپذیر بودنش، در برابر دشمنان و عقاید باطل و شرک آلود

 

و أُمرت أن أُسلم لربّ العـلمین

تصریح پیامبر(ص) به تسلیم محض بودن خود در برابر خداوند، می تواند پاسخی به فشارها و تهدیدهای دشمنان و مشرکان علیه ایشان باشد.

 

8 - خداوند، مالک همه عالم های هستی است.

 

لربّ العـلمین

عالَم (مفرد «عالَمین») است و به مجموعه و دسته ای از موجودات گفته می شود. بنابراین «العالمین»; یعنی، همه موجودات به لحاظ مجموعه ها و دسته ها. گفتنی است به مالک هر چیزی، «ربّ» گفته می شود.

 

9 - جهان آفرینش، متشکل از عالم های متعدد.

 

لربّ العـلمین

برداشت یاد شده با توجه به جمع بودن کلمه «عالمین» استفاده شده است.

 

10 - جهان هستی، به سوی کمال در حرکت است.

 

لربّ العلمین

«ربّ» به معنای تربیت کردن است و تربیت ایجاد حالتی در شیء پس از حالت قبل است تا آن گاه که به حد تمام و کمال برسد (مفردات راغب). این معنا حکایت از حرکت تکاملی دارد. گفتنی است که کلمه «ربّ»، مشترک لفظی میان وصف و مصدر می باشد و در آیه مورد بحث معنای وصفی دارد.

آفرینش:

تعدد عوالم آفرینش 9; تکامل آفرینش 10; مالک عوالم آفرینش 8

احکام: 5

ادیان آسمانی:

ویژگیهای ادیان آسمانی 4

تسلیم:

تسلیم به خدا 6

توحید:

اعلام حقانیت توحید 3; وضوح دلایل توحید 4

خدا:

مالکیت خدا 8

شرک:

اعلام بطلان شرک 3; دلایل رد شرک 3; گناه شرک 5

عبادت:

عبادت غیرخدا 5; نهی از عبادت غیرخدا 2

محرمات: 5

محمد(ص):

اعلام عقیده محمد(ص) 7; انعطاف ناپذیری محمد(ص) 7; انقیاد محمد(ص) 6; تبلیغ محمد(ص) 7; تکلیف محمد(ص) 1، 6; توحید عبادی محمد(ص) 1; رسالت محمد(ص) 2، 3، 7; شرک ستیزی محمد(ص) 2، 7; صراحت محمد(ص) 7; محمد(ص) و مشرکان 2