تفسیر آیات قرآن کریم – سوره عنکبوت – آیه 66 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

لِیَکْفُرُوا بمَا آتَیْنَاهُمْ وَلِیَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ

تا سرانجام به آنچه [از نعمت نجات] به آنان داده ایم، کفران ورزند و تا [از زندگی شرک آمیز خود] بهره برگیرند پس به زودی خواهند دانست [که عاقبت شرک و کفران چیست].

1 - کفران نعمت های خداوند و بهره گیری از امکانات دنیوی، حاصل و عاقبت شرک مشرکان است.

هم یشرکون . لیکفروا بما ءاتینـهم و لیتمتّعوا

«لام» در «لیفکروا» احتمال دارد برای تعلیل و به معنای «کی» و احتمال دارد برای امر باشد. برداشت بالا، بنابر احتمال نخست است. گفتنی است که مراد از «یکفرون» در آیه، به قرینه «بما آتیناهم» کفران است.

2 - شکر نعمت های خداوند، امری بایسته و لازم است.

هم یشرکون . لیکفروا بما ءاتینـهم

3 - نعمت ها و امکانات در اختیار انسان ها، خدادادی است.

بما ءاتینـهم

4 - مشرکان، به رغم کفران نعمت های خداوند، از امکانات و وسایل آسایش در دنیا، بهره مندند.

هم یشرکون . لیکفروا بما ءاتینـهم و لیتمتّعوا

5 - بازگشت رهیدگان از ناملایمات، به شرک، کفران نعمت های خدا است.

فلمّا نجّیـهم إلی البرّ إذا هم یشرکون . لیکفروا بما ءاتینـهم

6 - زندگانی انسان ها در دنیا، آمیزه ای از ناملایمات و برخورداری از نعمت ها است.

فإذا رکبوا فی الفلک دعوا اللّه ... فلمّا نجّیـهم إلی البرّ ... لیکفروا بما ءاتینـهم و لیتمتّعوا

7 - شرک پیشگان ناسپاس، مورد تهدید خداوندند.

هم یشرکون . لیکفروا بما ءاتینـهم ... فسوف یعلمون

8 - مشرکان ناسپاس، از زشتی کار خود، آگاهی خواهند یافت.

هم یشرکون . لیکفروا بما ءاتینـهم ... فسوف یعلمون

9 - بهره گیری از امکانات دنیوی، موقتی است و دوام ندارد.

و لیتمتّعوا فسوف یعلمون

امکانات مادی

منشأ امکانات مادی 3; ناپایداری امکانات مادی 9

انسان

ناملایمات در زندگی انسان 6; نعمتها در زندگی انسان 6

خدا

تهدیدهای خدا 7; عطایای خدا 3

شرک

آثار شرک 1

شکر

اهمیت شکر نعمت 2

کفران

زشتی کفران نعمت 8; زمینه کفران نعمت 1; کفران نعمت 5

کفران کنندگان

تهدید کفران کنندگان 7; علم کفران کنندگان 8; عمل کفران کنندگان 8

مشرکان

آسایش مشرکان 4; تهدید مشرکان 7; رفاه مشرکان 4; کفران نعمت مشرکان 4

نجات یافتگان

شرک نجات یافتگان از خطر 5

نعمت

منشأ نعمت 3