تفسیر آیات قرآن کریم- سوره غافر – آیه 52 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

یَوْمَ لَا یَنفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذرَتُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ

روزی که عذرخواهی ظالمان سودشان ندهد و برای آنان است لعنت و برای آنان است عقوبت آن سرای.

 

1 - عذرخواهی ستمگران در قیامت، بی نتیجه بوده و سودی به حال آنان نخواهد داشت.

 

یوم لاینفع الظـلمین معذرتهم

 

2 - کافران و مشرکان، با رو به رو شدن با گواهی شاهدان علیه خود، به عذرخواهی خواهند پرداخت.

 

و یوم یقوم الأشهـد . یوم لاینفع الظـلمین معذرتهم

برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که عبارت «یوم لاینفع ...» بدل برای «یوم یقوم الأشهاد» می باشد.

 

3 - عذرخواهی کافران و مشرکان ستیزه جو در قیامت، پذیرفته نشده و سودی به حال آنان نخواهد داشت.

 

یوم لاینفع الظـلمین معذرتهم

با توجه به دو آیه پیشین مقصود از «الظالمین» کافران و مشرکان میباشد. 

4 - ستم پیشگی، گناهی نابخشودنی و عذرناپذیر در قیامت

یوم لاینفع الظـلمین معذرتهم

آمدن کلمه «الظالمین» به صورت وصفی، بیانگر این نکته است که مقصود از آن، فردی نیست که در زندگی اندکی ستم کرده باشد; بلکه کسی است که چنان به این گناه آلوده شده که به آن شهرت یافته و عادت کرده است.

 

5 - کفر و شرک، ستمی غیرقابل بخشش و عذرناپذیر در پیشگاه خداوند

 

یوم لاینفع الظـلمین معذرتهم

مقصود از «الظالمین» ـ به قرینه آیات گذشته ـ کافران و مشرکان می باشد.

 

6 - ستمگران، طیف مخالف پیامبران و مؤمنان در طول تاریخ

 

إنّا لننصر رسلنا ... فی الحیوة الدنیا و یوم یقوم الأشهـد . یوم لاینفع الظـلمین معذرتهم

 

7 - ستمگران، گروهی مطرود و محروم از رحمت خداوند در قیامت

 

و لهم اللعنة

 

8 - ستمگران، دارای سرایی بد (دوزخ) در قیامت

 

و لهم سوء الدار

 

9 - ستم پیشگی، موجب پذیرفته نشدن عذر آدمی از گناه، محرومیت از رحمت خدا و جای گرفتن در سرای بد

 

یوم لاینفع الظـلمین معذرتهم و لهم اللعنة و لهم سوء الدار

 

10 - پذیرفته نشدن عذر ستمگران، دوری آنان از رحمت خداوند و جای گرفتن در سرایی بد، مظهر نصرت الهی به پیامبران و مؤمنان در قیامت

 

إنّا لننصر رسلنا و الذین ءامنوا ... یوم یقوم الأشهـد . یوم لاینفع الظـلمین معذرتهم ... و لهم سوء الدار

برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که آیه شریفه، بیانگر چگونگی نصرت الهی در قیامت از رسولان و مؤمنان است که در آیه پیش (یوم یقوم الأشهـد) به آن اشاره شده بود.

آمرزش:

موانع آمرزش 9

انبیا:

تاریخ انبیا 6; دشمنان انبیا 6; نصرت انبیا 10

جهنم:

شومی جهنم 8; موجبات جهنم 9

خدا:

عوامل محرومیت از رحمت خدا 9; محرومان از رحمت خدا 7، 10; نشانه های نصرت خدا 10

شرک:

ظلم شرک 5

ظالمان:

بی تأثیری عذرخواهی ظالمان 1; دشمنی ظالمان 6; رد عذر ظالمان 10; ظالمان در جهنم 8; ظالمان در قیامت 1; عذرخواهی اخروی ظالمان 1; فرجام شوم ظالمان 8، 10; لعن بر ظالمان 7; محرومیت ظالمان 10

ظلم:

آثار ظلم 9; گناه ظلم 4

عذر:

عذر غیرمقبول 4، 5; عوامل رد عذر 9

فرجام:

عوامل فرجام شوم 9

کافران:

بی تأثیری عذرخواهی کافران 3; عذرخواهی اخروی کافران 3; عذرخواهی کافران 2; کافران در قیامت 3; کافران و گواهان 2

کفر:

ظلم کفر 5

گناه:

گناه نابخشودنی 4، 5

لعن:

مشمولان لعن 7

مؤمنان:

دشمنان مؤمنان 6; نصرت مؤمنان 10

مشرکان:

بی تأثیری عذرخواهی مشرکان 3; عذرخواهی اخروی مشرکان 3; عذرخواهی مشرکان 2; مشرکان در قیامت 3; مشرکان و گواهان 2

نصرت خدا:

مشمولان نصرت خدا 10