تفسیر آیات قرآن کریم – سوره صافات – آیه 56 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قَالَ تَاللَّهِ إِنْ کِدتَّ لَتُرْدینِ

[به او] می گوید: به خدا قسم نزدیک بود مرا به هلاکت بیفکنی.

1 - سخن گفتن بهشتیان با هم نشینان کافر دنیایی خویش، به وقت مشاهده آنان در دوزخ

فرءاه فی سواء الجحیم . قال تاللّه إن کدتّ

2 - امکان برقراری ارتباط و سخن گفتن بهشتیان با دوزخیان، به وقت مشاهده آنان در دوزخ

فرءاه فی سواء الجحیم . قال تاللّه إن کدتّ

3 - سوگند مؤکد بهشتیان برای هم نشینان دوزخی خود، مبنی بر تلاش آنان در جهت هلاکت مؤمنان و معتقدان به معاد در دنیا

قال تاللّه إن کدتّ لتردین

«ارداء» (مصدر «تردین») به معنای نابودکردن است.

4 - کفر و انکار معاد، موجب نابودی و سقوط انسان

قال تاللّه إن کدتّ لتردین

5 - تأثیر سوء هم نشینی با کافران و بَدان، تا آستانه هلاکت و سقوط کامل

قال تاللّه إن کدتّ لتردین

6 - هشدار الهی به اجتناب از هم نشینی با کافران و بدکاران

قال تاللّه إن کدتّ لتردین

نقل ماجرای گفتوگوی بهشتیان با هم نشینان کافر و دوزخی خود و تأثیری که هم نشینان بد بر دیگران می گذارند، در واقع هشداری است به همه انسان ها که در انتخاب هم نشین، نهایت دقت را مبذول دارند.

7 - رهایی از آثار سوء هم نشینی با کافران و بدکاران و حفظ عقاید دینی با داشتن ارتباط با آنان، امری مشکل ولی ممکن است.

قال تاللّه إن کدتّ لتردین

هم نشینی با کافران، انسان را تا آستانه هلاکت می برد; ولی در عین حال عده ای از مردم خود را از آثار هلاکت بار آن نجات می هند و در نتیجه تهشتی می شوند. از این مطلب می توان استفاده کرد که رهایی از مشکل هم نشینی با کافران و بدکاران هر چند مشکل است; ولی محال نیست و امری ممکن می باشد.

انحطاط

زمینه انحطاط 5

بدان

آثار همنشینی با بدان 5، 7; اجتناب از همنشینی با بدان 6

بهشتیان

سوگند بهشتیان 3; گفتگوی بهشتیان با جهنمیان 1، 2; همنشینان دنیوی بهشتیان 1، 3

جهنمیان

رؤیت جهنمیان 1، 2

خدا

هشدارهای خدا 6

شخصیت

آسیب شناسی شخصیت 4، 5

عقیده

سختی محافظت از عقیده 7

کافران

آثار همنشینی با کافران 5، 7; اجتناب از همنشینی با کافران 6

کفر

آثار کفر 4

مؤمنان

توطئه هلاکت مؤمنان 3

معاد

آثار تکذیب معاد 4

هلاکت

زمینه هلاکت 5; عوامل هلاکت 4