تفسیر آیات قرآن کریم – سوره شعراء – آیه 29 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قَالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلَهًا غَیْرِی لَأَجْعَلَنَّکَ مِنَ الْمَسْجُونِینَ

[فرعون] گفت: اگر معبودی جز من اختیار کنی حتماً تو را از زندانیان قرار می دهم.

1 - روی آوری فرعون به تهدید موسی(ع) با احساس ناتوانی از مقابله با منطق او

قال لئن اتّخذت إلـهًا غیری لأجعلنّک من المسجونین

2 - فرعون، مدعی الوهیت یگانه خویش

قال لئن اتّخذت إلـهًا غیری

3 - اعتقاد به ربوبیت مطلق و یگانه خدا، مستلزم نفی الوهیت از غیر او

قال فرعون و ما ربّ العـلمین . قال ربّ السمـوت و الأرض ... قال لئن اتّخذت إلـهًا غیری

برداشت یاد شده بر این اساس است که موسی(ع) از ربوبیت خدا سخن می راند; ولی فرعون بر الوهیت خویش بیمناک شده بود و این می رساند که حتی در فرهنگ مردم آن زمان میان ربوبیت و الوهیت ملازمه ای تفکیک ناپذیر وجود داشته است.

4 - فرعون، بی توجه به منطق و دلیل و تنها خواستار تسلیم بی چون و چرای خلق در برابر او

قال لئن اتّخذت إلـهًا غیری لأجعلنّک من المسجونین

5 - فرعون، مورد پرستش مردم سرزمین خویش

لئن اتّخذت إلـهًا غیری

6 - موسی(ع)، مورد تهدید فرعون به زندانی شدن، در صورت پذیرش الوهیت غیر او

قال لئن اتّخذت إلـهًا غیری لأجعلنّک من المسجونین

7 - وجود زندان و زندانیان بسیار سیاسی، در دوران حاکمیت فرعون بر سرزمین مصر

لأجعلنّک من المسجونین

برداشت فوق از این تعبیر «تو را از زندانیان گردانم» استفاده می شود.

8 - زندان فرعون، زندانی سخت و مشقت بار

لأجعلنّک من المسجونین

«ال» در «المسجونین» ـ به قرینه مقام ـ اشاره به زندانی دارد که شرایط سخت آن می تواند افراد را از مخالفت با فرعون باز دارد.

9 - نبودن آزادی عقیده و بیان و حاکمیت جو اختناق و خشونت در دوران حاکمیت فرعون بر سرزمین مصر

لأجعلنّک من المسجونین

وجود زندان مشقت بار و زندانیان بسیار سیاسی، بیانگر مطلب یاد شده است.

ادعا

ادعا ی الوهیت 2

الوهیت

رد الوهیت غیرخدا 3

زندان

تاریخ زندان 7; تهدید به زندان 6; زندان در دوران فرعون 7

زندانی

زندانی در دوران فرعون 7

عبادت

عبادت غیرخدا 5

عقیده

آثار عقیده به توحید ربوبی 3

فرعون

آثار اعراض از عبادت فرعون 6; اختناق در حکومت فرعون 9; ادعاهای فرعون 2; استبداد فرعون 4، 6، 9; بی منطقی فرعون 4; تهدیدهای فرعون 1، 6; سختیهای زندان فرعون 8; عبادت فرعون 5; عجز فرعون 1; معبود مردم دوران فرعون 5; ویژگیهای حکومت فرعون 9

موسی(ع)

تهدید موسی(ع) 1، 6; قدرت علمی موسی(ع) 1; قصه موسی(ع) 1، 6