تفسیر آیات قرآن کریم – سوره سجده – آیه 30 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَانتَظِرْ إِنَّهُم مُّنتَظِرُونَ

پس، از آنان اعراض کن و منتظر باش [تا به سزای خود برسند] همانا آنان منتظراند [تا سقوط تو را ببینند].

1 - خداوند، به پیامبر(ص) فرمان داد تا از کافرانی که بر کفر ورزیدن مصمم بودند، اعراض کند.

فأعرض عنهم

2 - لزوم ارشاد و هدایت گمراهان، تا مرحله اتمام حجت و احتمال اثر است.

فأعرض عنهم

«فاء» در «فأعرض» ممکن است فصیحه باشد; یعنی، حال که روشن شد که آنان تا آخرین لحظات، ایمان نخواهند آورد و در لحظه آخر هم ایمانشان سودی ندارد، به حال خود رهایشان کن و دیگر ادامه نده!

3 - فرا رسیدن روز فتح نهایی مؤمنان، قطعی است.

و انتظر

متعلق «إنتظار» در آیه، بیان نشده است. احتمال دارد که مراد از انتظار، هلاکت کافران و در نتیجه پیروز شدن مؤمنان باشد که در آیه بیست و هشت ـ بنابر احتمالی ـ از آن سخن گفته شده است.

4 - همان گونه که کافران برای شکست دین منتظرند، مؤمنان نیز برای نابودی کفر، باید منتظر باشند.

و انتظر إنّهم منتظرون

احتمال دارد متعلق انتظار کافران، به قرینه دشمنی آنان با دین، انتظار برای شکست دین خدا باشد.

5 - کافران، همواره در کمین شکست و اضمحلال جامعه مؤمنان اند.

إنّهم منتظرون

متعلق انتظارِ کافران، به قرینه دشمنی آنان با مؤمنان، می تواند انتظار شکست مؤمنان باشد.

کافران

اعراض از کافران 1; انتظارات کافران 4، 5; کافران و شکست مؤمنان 5

کفر

نابودی کفر 4

گمراهان

اتمام حجت بر گمراهان 2; هدایت گمراهان 2

مؤمنان

انتظارات مؤمنان 4; حتمیت پیروزی مؤمنان 3

محمد(ص)

مسؤولیت محمد(ص) 1