تفسیر آیات قرآن کریم – سوره سبأ – آیه 42 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَالْیَوْمَ لَا یَمْلِکُ بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ نَّفْعًا وَلَا ضَرًّا وَنَقُولُ لِلَّذینَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذَابَ النَّارِ الَّتِی کُنتُم بهَا تُکَذِّبُونَ

پس امروز برخی از شما برای بعضی دیگر مالک سود و زیانی نیستند و به آنان که ستم کرده اند می گوییم: بچشید عذاب آتشی را که آن را تکذیب می کردید.

1 - در روز قیامت معبودهای مشرکان، نمی توانند هیچ سود و زیانی را برای کسی عهده دار شوند.

فالیوم لایملک بعضکم لبعض نفعًا و لا ضرًّا

2 - تصمیم گیر و فرمان روای قیامت، خداوند است.

فالیوم لایملک بعضکم لبعض نفعًا و لا ضرًّا

3 - در روز قیامت، از ملائکه هیچ کاری برای عبادت کنندگان ادعایی شان ساخته نیست.

فالیوم لایملک بعضکم لبعض نفعًا و لا ضرًّا

به قرینه این که مخاطبان در آیات پیشین، ملائکه بودند و خداوند با آنان درباره عبادت مشرکان گفتوگو می کرد; مخاطب «کم» در «بعضکم» می تواند ملائکه باشد.

4 - عذاب شدن ظالمان با آتش در روز قیامت، به فرمان خداوند

نقول ... ذوقوا عذاب النار الّتی کنتم بها تکذبون

5 - مشرکان، مردمانی ظالم اند.

و یوم یحشرهم ... أهـؤلاء إیّاکم کانوا یعبدون ... نقول للذین ظلموا

به قرینه سیاق، مراد از «الذین ظلموا» همان کسانی اند که غیر خدا را می پرستیده اند.

6 - مشرکان، منکر کیفر و عذاب در قیامت

ذوقوا عذاب النار الّتی کنتم بها تکذّبون

7 - تکذیب وجود عذاب و کیفر در قیامت از سوی مشرکان، امری همیشگی است.

ذوقوا عذاب النار الّتی کنتم بها تکذّبون

8 - انکار مستمر وجود کیفر و عذاب در قیامت، عذاب آور است.

ذوقوا عذاب النار الّتی کنتم بها تکذّبون

خدا

اوامر خدا 4; حاکمیت اخروی خدا 2

ظالمان 5

ظالمان 5 در جهنم 4; منشأ عذاب اخروی ظالمان 5 4

عذاب

آثار تکذیب عذاب اخروی 8; مکذبان عذاب اخروی 6، 7; موجبات عذاب 8

قیامت

حاکم قیامت 2

کیفر

آثار تکذیب کیفر اخروی 8; مکذبان کیفر اخروی 6، 7

مشرکان

بی یاوری مشرکان 3; تکذیبگری مشرکان 6، 7; ظلم مشرکان 5; مشرکان در قیامت 3

معبودان باطل

زیان رسانی معبودان باطل 1; عجز اخروی معبودان باطل 1; منفعت رسانی معبودان باطل 1

ملائکه

نقش اخروی ملائکه 3