تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الکافرون– آیه1– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ

بگو: ای کافران!

1 - پیامبر(ص)، مأمور مخاطب ساختن کافران و ابلاغ آشکار مواضع خویش

قل یـأیّها الکـفرون

2 - گروهی از کافران در عصر پیامبر(ص)، بی خبر از موضع قاطع آن حضرت در برابر کفر و امیدوار به تنزل او در برابر شرک

قل یـأیّها الکـفرون

ادامه سوره، قرینه است بر این که مراد از «الکافرون»، همه کافران نیستند; بلکه تنها آن گروه مخاطب اند که امیدی به ایمان آنان نمی رفت. سخن گفتن با آنان در این باره ـ که پیامبر(ص) اهل سازش نیست ـ بیانگر آن است که آنان تسامح و تساهل را برای آن حضرت، امکان پذیر می پنداشتند.

3 - خداوند، تعلیم دهنده پیامبر(ص) و تنظیم کننده محتوا و الفاظ گفتوگوی آن حضرت با کافران

قل

4 - مشرکان، مستورسازنده حقیقت اند.

قل یـأیّها الکـفرون

به کار بردن عنوان «کافر» ـ که به معنای پوشاننده و انکارکننده امری معلوم است ـ تعریض به مخاطبان است که بین من و شما، این شما هستید که حقیقت را پوشانده اید.

5 - «سأل [الأحول] أباعبداللّه(ع) عن ذلک فقال: کان سبب نزولها و تکرارها أنّ قریشاً قالت لرسول اللّه تَعْبد آلهتنا سنة و نعبد إلـهک سنة و تعبد آلهتنا سنة و نعبد إلـهک سنة فأجابهم اللّه بمثل ما قالوا;(1)

[ابوجعفر احول] از امام صادق(ع) درباره سبب تکرار آیات [در سوره کافرون] پرسید; امام فرمود: سبب نزول آن آیه ها و تکرار آن، این بود که قریش به رسول خدا(ص) گفتند: یک سال تو خدایان ما را عبادت کن و یک سال ما خدای تو را عبادت می کنیم. [دوباره ]تو یک سال خدایان ما را عبادت کن و ما یک سال خدای تو را عبادت می کنیم. خداوند نیز به آنان مانند سخنشان جواب داد».

اسلام

تاریخ صدر اسلام 1، 2

حق

کتمان کنندگان حق 4

خدا

تعالیم خدا 3

روایت 5

قریش

پیشنهاد قریش 5

کافران

احتجاج با کافران 3; جهل کافران صدراسلام 2; کافران صدراسلام 2

محمد(ص)

اظهار عقیده محمد(ص) 1; پیشنهاد بت پرستی به محمد(ص) 5; رسالت محمد(ص) 1; شرک ستیزی محمد(ص) 2; قاطعیت محمد(ص) 2; کفرستیزی محمد(ص) 2; معلم محمد(ص) 3; منشأ احتجاج محمد(ص) 3

مشرکان

صفات مشرکان 4

پی نوشت ها :

1. تفسیر قمی، ج 2، ص 445; نورالثقلین، ج 5، ص 688، ح 21.