تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الواقعه – آیه 42 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فِی سَمُومٍ وَحَمِیمٍ

[آنان] در میان باد سوزان [جهنّم] و آب داغ،

1 - زندگی همیشگی در میان باد بسیار گرم و شدید، فرجام اخروی اصحاب الشمال

فی سموم

«فی سموم» خبر برای مبتدای محذوف و به تقدیر «أُولـئک فی سموم» است. «سموم» به باد گرم گفته می شود (قاموس المحیط) و نکره آمدن آن بیانگر شدت وزش باد و نیز درجه بالای گرمای آن است. جمله اسمیه نیز بیانگر آن است که این دسته، برای همیشه گرفتار آن خواهند بود و هرگز از آن خلاص نخواهند شد.

2 - تأثیر بادهای وزنده بر اصحاب الشمال، همچون تأثیر سم در بدن است.

فی سموم

راغب در مفردات «سموم» را به باد گرمی که همانند سم تأثیر گذارد، معنا کرده است.

3 - آتش دوزخ، سخت گرم و سوزان

فی سموم

برخی از مفسران «سموم» را به معنای حرارت سوزان آتش معنا کرده اند. برداشت یاد شده بر پایه این احتمال است; زیرا در این صورت مراد، حرارت آتش دوزخ خواهد بود.

4 - اصحاب الشمال در دوزخ، ناچار به استفاده از آب بسیار داغ برای رفع تشنگی

و حمیم

«حمیم»; یعنی، آب داغ و نکره بودن آن، دلالت بر شدت داغی آن دارد.

اصحاب شمال

اصحاب شمال در جهنم 4; تشنگی اخروی اصحاب شمال 4; عذاب اخروی اصحاب شمال 1، 2، 4; فرجام اخروی اصحاب شمال 1

باد

آثار باد گرم 2; مسمومیت باد گرم 2

جهنم

آب داغ جهنم 4; حرارت آتش جهنم 3; ویژگیهای آتش جهنم 3

عذاب

جاودانگی در عذاب 1; عذاب با باد گرم 1