تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الصف – آیه 3 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

کَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ

نزد خداوند بسیار مبغوض است که چیزی را بگویید که انجام نمی دهید.

1 - گفتارهای بدون عمل، بس ناپسند و نفرت انگیز در نزد خداوند

کبر مقتًا عند اللّه أن تقولوا ما لاتفعلون

«مقت»، به معنای بغض و کینه شدید است.

2 - لزوم پرهیز أکید انسان مؤمن، از گفتن چیزی که قصد انجام دادن آن را ندارد و یا نمی تواند آن را انجام دهد.

کبر مقتًا عند اللّه أن تقولوا ما لاتفعلون

3 - مدعیان بی عمل، مبغوض خداوند و بی بهره از لطف و مهر او

کبر مقتًا عند اللّه أن تقولوا ما لاتفعلون

«بغض» نقطه مقابل «حبّ» است. به همین جهت در آیه بعد، نسبت به مؤمنانی که به گفته های خود پایبند می باشند، فعل «یحبّ» به کار رفته است.

4 - لزوم تلاش برای جلب خشنودی خداوند و اجتناب از عوامل برانگیزاننده خشم او

کبر مقتًا عند اللّه أن تقولوا ما لاتفعلون

5 - «عن هِشام بن سالم قال: سمعت أباعبداللّه(ع) یقول: عِدةُ المؤمن أخاه نذرٌ لا کفّارةَ له فمن أخلف فَبخُلْفِ اللّه بَدأ و لمَقْته تعرّض و ذلک قوله: «یا أیّها الذین آمنوا لِمَ تقولون ما لاتفعلون. کبر مقتاً عنداللّه أن تقولوا ما لاتفعلون»;(1)

هشام بن سالم گوید: از امام صادق(ع) شنیدم که می فرمود: وعده مؤمن به برادر مؤمنش، نذری است که کفّاره ندارد. [ولی ]کسی که خلف وعده کند، نخست با خدا خلف وعده کرده و خود را در معرض خشم او قرار داده است و این، سخن خداوند است که فرمود: یا أیّها الذین آمنوا لِمَ تقولون ما لاتفعلون . کبر مقتاً عنداللّه أن تقولوا ما لاتفعلون».

خدا

اجتناب از غضب خدا 4; اهمیت رضایت خدا 4; سرزنشهای خدا 1; عوامل غضب خدا 5

روایت 5

سخن

اجتناب از سخن بی عمل 2; سرزنش سخن بی عمل 1

عمل

مبغوضیت مدعیان بی عمل 3

لطف خدا

محرومان از لطف خدا 3

مبغوضان خدا 3

وعده

آثار خلف وعده 5

پی نوشت ها :

1. کافی، ج 2، ص 363، ح 1; نورالثقلین، ج 5، ص 310، ح 4.