تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الرحمن – آیه 34 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَبأَیِّ آلَاء رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ

پس کدام یک از نعمت های پروردگارتان را انکار می کنید؟

1 - سرزنش شدن کافران و تکذیب گران جن و انس از سوی خداوند، بر بی توجهی آنان نسبت به قدرت مطلق الهی و عجز و ناتوانی خویش

إن استطعتم ... لاتنفذون إلاّ بسلطـن . فبأیّ ءالآء ربّکما تکذّبان

با توجه به ارتباط این آیه با آیه قبل، از استفهام توبیخی در «فبأیّ...» مطلب بالا استفاده می شود. گفتنی است که تثنیه آمدن «کما» و «تکذّبان» به خاطر توجه خطاب به جن و انس است.

2 - وجود عناصر کافر و تکذیب گر در میان جن، همانند آدمیان

فبأیّ ءالآء ربّکما تکذّبان

3 - امکان نداشتن فرار جن و انس از قلمرو حاکمیت و قدرت خداوند، نعمتی الهی و غیر قابل تکذیب و انکار

إن استطعتم أن تنفذوا ... لاتنفذون ... فبأیّ ءالآء ربّکما تکذّبان

اطلاق «ءالآء» بر محتوای آیه پیشین و نیز ذکر «ربّ»،بیانگر مطلب بالا است.

4 - خداوند، خواهان توجه خلق به قدرت مطلق او و عجز و ناتوانی خویش

إن استطعتم أن تنفذوا ... فبأیّ ءالآء ربّکما تکذّبان

5 - توجه به قدرت برتر خداوند و عجز و ناتوانی خلق، بازدارنده آنان از کفر و تکذیب

لاتنفذون إلاّ بسلطـن . فبأیّ ءالآء ربّکما تکذّبان

ارتباط دو آیه، نشانگر آن است که غفلت جن و آدمیان از قدرت خداوند، زمینه ساز تکذیب گری آنان است.

جن

تشابه جن با انسان 2; جنیان کافر 2; جنیان مکذب 2; سرزنش جنیان کافر 1

خدا

توصیه های خدا 4; سرزنشهای خدا 1; قدرت خدا 3; نعمتهای خدا 3; وسعت حاکمیت خدا 3

ذکر

آثار ذکر عجز انسان 5; آثار ذکر عجز جن 5; آثار ذکرقدرت خدا 5; اهمیت ذکر عجز انسان 4; اهمیت ذکرعجز جن 4; اهمیت ذکر قدرت خدا 4; ذکر عجز موجودات 5

غفلت

غفلت از عجز انسان 1; غفلت از عجز جن 1; غفلت از قدرت خدا 1

کافران

سرزنش کافران 1

کفر

موانع کفر 5