تفسیر آیات قرآن کریم – سوره البروج– آیه 15– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

ذُو الْعَرْش الْمَجِیدُ

صاحب عرش است و ارجمند.

1 - فرمانروایی بر جهان هستی و تدبیر آن، در اختیار خداوند است.

ذو العرش

عرش; یعنی، تخت فرمانروا (قاموس) و در آیه شریفه معنای مجازی آن (مقام سلطه بر همه جهان و تدبیر آن) مراد است.

2 - عرش، مرکز تدبیر امور جهان و مملوک خداوند است.

ذو العرش

درباره مصداق «عرش» دیدگاه های گوناگونی وجود دارد; از جمله این که عرش، جایگاهی است که تمام جهان را فراگرفته است. نام گذاری آن به «عرش» (تخت سلطنت)، به این اعتبار است که آن جایگاه، به منزله مرکز اداره جهان است. مالکیت خداوند بر عرش، به معنای مالکیت او بر تمام هستی است.

3 - خداوند، مالک تمام جهان است.

ذو العرش

4 - مؤاخذه سخت کافران و چشم پوشی از خطای مؤمنان، برخاسته از سلطه خداوند بر تمام هستی است.

إنّ بطش ربّک ... و هو الغفور الودود . ذوالعرش

5 - خداوند، دارای مقامی رفیع، کرداری شریف، جود و بخششی گسترده است.

المجید

«مجید»; یعنی، «رفیع»، و «کریم» و «دارای کارهای شرافتمندانه» (قاموس) توصیف خداوند به آن به خاطر گسترده بودن فیض و فراوان بودن بخشش او است. (مفردات)

6 - «ذوالعرش» و «مجید»، از نام های خداوند است.

ذو العرش المجید

7 - جود و فیض گسترده خداوند، مایه آمرزش گناه مؤمنان و دوست داشتن آنان است.

هو الغفور الودود ... المجید

آفرینش

حاکم آفرینش 1، 4; مالک آفرینش 3; مدبر آفرینش 1; مرکز تدبیر آفرینش 2

اسماوصفات

ذوالعرش 6; مجید 6

خدا

آثار حاکمیت خدا 4; آثار وسعت سخاوت خدا 7; آثار وسعت فیض خدا 7; اختیارات خدا 1; افعال خدا 5; تدبیر خدا 1; حاکمیت خدا 1; سخاوت خدا 5; علو خدا 5; مالکیت خدا 2، 3; نقش عرش خدا 2

کافران

کیفر سخت کافران 4

مؤمنان

عفو مؤمنان 4; عوامل محبت مؤمنان 7; موجبات آمرزش مؤمنان 7