تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الانشقاق– آیه 10– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَأَمَّا مَنْ أُوتِیَ کِتَابَهُ وَرَاء ظَهْرِهِ

و هرکه نامه اش از پشت سرش [به دست چپ ]او داده شود;

1 - برای هر انسان، نامه عملی است که آن را در قیامت دریافت خواهد کرد.

یـأیّها الإنسـن ... فأمّا من أُوتی کتـبه ... و أمّا من أُوتی کتـبه وراء ظهره

2 - امتناع کردن از دریافت نامه عمل در قیامت، امکان پذیر نیست.

و أمّا من أُوتی کتـبه

برداشت یاد شده، از مجهول بودن «اُوتی» استفاده شده است.

3 - نامه عمل برخی از انسان ها در قیامت، از پشت سرشان به آنان واگذار خواهد شد.

و أمّا من أُوتی کتـبه وراء ظهره

از ضمیمه این آیه با آیه ای که از گرفتن نامه عمل با دست چپ سخن گفته است (الحاقه، آیه 25)، به دست می آید که این گروه، نامه عمل خود را با دست چپ از پشت سر خود تحویل خواهند گرفت.

4 - برخی از مردم، در مواقف قیامت روی برگشته، با حوادث آن روز از پشت سر مواجه خواهند شد.*

أُوتی کتـبه وراء ظهره

این آیه را می توان در راستای آیه 47 سوره«نساء» دانست; در این احتمال «ردّ صورت ها به پشت سر» ـ که در آن آیه آمده است ـ مربوط به قیامت بوده و مراد برگرداندن حقیقی صورت ها است. و نامه عمل آنان، از پشت سر به آنها داده خواهد شد.

5 - واگذارکنندگان نامه عمل به انسان ها در قیامت، برخی را محترم شمرده و با گروهی دیگر برخوردی تحقیرآمیز و خفّت بار خواهند داشت.

فأمّا من أُوتی کتـبه بیمینه ... و أمّا من أُوتی کتـبه وراء ظهره

6 - «عن أبی جعفر(ع) قال: ... ان اللّه ... أنزل فی «إذا السماء انشقت» «و أمّا من اُوتی کتابه وراء ظهره...» فهـذا مشرک...;(1)

از امام باقر(ع) روایت شده که فرمود: ... خداوند... در سوره «إذا السماء انشقت» فرمود: «و أمّا من اُوتی کتابه وراء ظهره...». این شخص [که نامه عملش از پشت سر به او داده می شود] مشرک است».

روایت 6

قیامت

برگشتن سرها در قیامت 4; نامه عمل در قیامت 3

مشرکان

نامه عمل مشرکان 6

نامه عمل

حتمیت نامه عمل 2; دریافت نامه عمل از پشت 3، 6; تکریمهای کارگزاران نامه عمل 5; روش برخورد کارگزاران نامه عمل 5; سرزنشهای کارگزاران نامه عمل 5; عمومیت نامه عمل 1

پی نوشت ها :

1. کافی، ج 2، ص 30، ح 1; نورالثقلین، ج 5، ص 538، ح 17.