تفسیر آیات قرآن کریم – سوره مؤمنون – آیه 26 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قَالَ رَبِّ انصُرْنِی بمَا کَذَّبُونِ

[نوح] گفت: پروردگارا! مرا در برابر تکذیب آنان یاری کن.

1 - التجای نوح(ع) به درگاه پروردگار، پس از ناامیدی از تأثیر تبلیغاتش در مردم

قال ربّ انصرنی بما کذّبون

در این آیه ظرف «قال» حذف شده و تقدیر آن چنین است: «قال بعد ما آیس من إیمانهم». «باء» در «بما کذّبون» سببیه و «ما» مصدریه است. بنابراین «بما کذّبون»، به تأویل «بسبب تکذیبهم إیّای» می باشد.

2 - نوح(ع)، تقاضامند یاری خدا در برابر تکذیب گری های قومش

قال ربّ انصرنی بما کذّبون

3 - اعتقاد به ربوبیت خدای یگانه، مستلزم بردن نیازها به درگاه او

قال ربّ انصرنی بما کذّبون

4 - التجای نوح(ع) به درگاه پروردگار، برای نزول عذاب بر تکذیب گران آن حضرت

قال ربّ انصرنی بما کذّبون

«باء» در «بما کذّبون» می تواند برای آلیت باشد. در این صورت «ما» به معنای «الذی» و عاید آن محذوف خواهد بود; یعنی، «ربّ انصرنی بالذی کذّبونی به; پروردگارا! مرا با همان چیزی که [دروغش پنداشتند و ]تکذیبم کردند، یاری ده».

5 - هشدار قبلی مردم به عذاب استیصال، از سوی نوح(ع)

قال ربّ انصرنی بما کذّبون

6 - مردم، هشدار عذاب را جدّی نگرفتند و نوح(ع) را به دروغ گویی متهم ساختند.

قال ربّ انصرنی بما کذّبون

استمداد

استمداد از خدا 2

انذار

انذار از عذاب استیصال 5

خدا

التجا به خدا 1، 4

دعا

زمینه دعا 3

عقیده

آثار عقیده به توحید ربوبی 3

قوم نوح

انذار قوم نوح 5; تهمتهای قوم نوح 6; درخواست عذاب قوم نوح 4

نوح(ع)

استمداد نوح(ع) 2; اعراض از انذارهای نوح(ع) 6; التجای نوح(ع) 1، 4; انذارهای نوح(ع) 5; تکذیب نوح(ع) 2; تهمت دروغگویی به نوح(ع) 6; قصه نوح(ع) 1، 2، 4، 5، 6; یأس نوح(ع) 1

یأس

یأس از هدایت قوم نوح 1