تفسیر آیات قرآن کریم – سوره قلم – آیه 12 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

مَنَّاعٍ لِّلْخَیْرِ مُعْتَدٍ أَثِیمٍ

بسیار مانع خیر و تجاوزکار و گناه پیشه است;

1 - پیامبر(ص)، مأمور پرهیز از اجابت خواست کسانی که مانع خیر در جامعه اند.

و لاتطع کلّ ... منّاع للخیر

2 - پیامبر(ص)، مأمور پرهیز از اجابت خواسته های افراد بخیل و خسیس

و لاتطع کلّ ... منّاع للخیر

برخی از مفسران، احتمال داده اند که «خیر» در این آیه، به معنای مال است و مقصود از «منّاع للخیر» کسانی اند که از دادن مال خود به دیگران خودداری می کنند; یعنی، بخیل و خسیس اند.

3 - اطاعت و اجابت خواسته های کسانی که بخیل و مانع خیراند، ممنوع و حرام است.

و لاتطع کلّ ... منّاع للخیر

4 - مانع خیر شدن و بخل، صفتی مذموم و ناپسند

و لاتطع کلّ ... منّاع للخیر

5 - پیامبر(ص)، مأمور پرهیز از اجابت خواسته های تجاوزگران

و لاتطع کلّ ... معتد

6 - اطاعت و اجابت خواسته های متجاوزان، ممنوع و حرام است.

و لاتطع کلّ ... معتد

7 - تجاوزگری، صفتی مذموم و ناپسند

و لاتطع کلّ ... معتد

8 - پیامبر(ص)، مأمور پرهیز از اجابت خواسته های گناه پیشگان

و لاتطع کلّ ... أثیم

9 - اطاعت و اجابت خواسته های گناه پیشگان، ممنوع و حرام است.

و لاتطع کلّ ... أثیم

10 - تجاوزگری، گناه پیشگی و مانع خیر شدن، از خصوصیات کافران تکذیب کننده رسالت پیامبراسلام(ص)

و لاتطع المکذّبین ... منّاع للخیر معتد أثیم

احکام 3، 6، 9

اخلاق

رذایل اخلاقی 4، 7

اطاعت

حرمت اطاعت از گناهکاران 9; حرمت اطاعت از مانعان خیر 3; حرمت اطاعت از متجاوزان 6; ممنوعیت اطاعت از گناهکاران 9; ممنوعیت اطاعت از مانعان خیر 3; ممنوعیت اطاعت از متجاوزان 6

بخل

سرزنش بخل 4

بخیلان

رد خواسته های بخیلان 2

تجاوزگری

سرزنش تجاوزگری 7

خسیسان

رد خواسته های خسیسان 2

خیر

رد خواسته های مانعان خیر 1; سرزنش ممانعت از خیر 4

کافران

تجاوزگری کافران 10; گناه کافران 10; ویژگیهای کافران 10

گناهکاران

رد خواسته های گناهکاران 8

متجاوزان

رد خواسته های متجاوزان 5

محرمات 3، 6، 9

محمد(ص)

رسالت محمد(ص) 1، 2، 5، 8; مکذبان محمد(ص) 10