تفسیر آیات قرآن کریم- سوره فصلت – آیه16 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَأَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحًا صَرْصَرًا فِی أَیَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذیقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْیِ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَی وَهُمْ لَا یُنصَرُونَ

 

پس تند بادی توفنده را در روزهایی نحس بر آنان فرستادیم تا عذاب خوار کننده را در زندگی دنیا به آنان بچشانیم و بی شک عذاب آخرت خوارکننده تر است و آنان یاری نخواهند شد.

 

1 - قوم عاد، بر اثر انکار آیات الهی (دلایل توحید، رسالت پیامبران و...) به عذاب دنیایی گرفتار شدند.

 

و کانوا بأیـتنا یجحدون . فأرسلنا علیهم ریحًا صرصرًا

 

2 - قوم عاد، با تندبادی بسیار سرد و توفنده به هلاکت رسیدند.

 

فأرسلنا علیهم ریحًا صرصرًا

«صرصر» به معنای بسیار سرد و سوزان است.

 

3 - بادهای سرد و توفنده، از ابزار عذاب الهی در هلاکت جوامع مستکبر

 

فأرسلنا علیهم ریحًا صرصرًا

 

4 - طول کشیدن عذاب قوم عاد، به مدت چندین روز

 

فأرسلنا علیهم ... فی أیّام نحسات

 

5 - ایّام عذاب قوم عاد، روزهایی نحس و نامیمون برای آنان

 

فی أیّام نحسات

 

6 - امکان به طول انجامیدن عذاب استیصال به مدت چندین روز

 

فأرسلنا علیهم ... فی أیّام نحسات

 

7 - استکبار و عناد در برابر آیات الهی، موجب استحقاق کیفر دنیوی

 

فاستکبروا ... و کانوا بأیـتنا یجحدون . فأرسلنا علیهم ریحًا

 

8 - عذاب دنیایی جوامع مستکبر، پس از اتمام حجت و در پی آشکار شدن حق ناپذیری و عناد آنان است.

 

إذ جاءتهم الرسل ... و کانوا بأیـتنا یجحدون . فأرسلنا علیهم ریحًا

 

9 - تفاوت روزهای سال در سعد و نحس بودن *

 

فی أیّام نحسات

با توجه به این که در آیه شریفه قید «نحسات» قید احترازی است، استفاده می شود که ایام سال به دو قسم نحس و غیر نحس تقسیم می شود و این مطلب اعم از این است که نحوست در ذات ایام باشد یا در اثر حوادث. گفتنی است که مطلب بالا بنابر احتمال اول قابل برداشت است.

 

10 - عذاب نازل شده بر قوم عاد، عذابی بس خوارکننده و ذلت بار

 

لنذیقهم عذاب الخزی

 

11 - عذاب اخروی قوم عاد، سخت تر و ذلت بارتر از عذاب دنیوی آنان

 

لنذیقهم عذاب الخزی فی الحیوة الدنیا و لعذاب الأخرة أخزی

 

12 - عذاب های اخروی، سخت تر و ذلت بارتر از کیفرهای دنیوی خداوند است.

 

و لعذاب الأخره أخزی

 

13 - ذلت و خواری، سرنوشت نهایی مستکبران

 

فاستکبروا ... لنذیقهم عذاب الخزی فی الحیوة الدنیا و لعذاب الأخرة أخزی

 

14 - تناسب کیفرهای الهی با رفتار و عملکرد آدمی

 

فاستکبروا ... عذاب الخزی ... و لعذاب الأخرة أخزی

 

15 - قوم عاد، محروم از هر گونه یار و یاور در آخرت

 

و هم لاینصرون

 

16 - مستکبران و منکران آیات الهی، به عذاب های سخت اخروی گرفتار خواهند شد.

 

فاستکبروا فی الأرض ... و کانوا بأیـتنا یجحدون... و لعذاب الأخرة أخزی

آیات خدا:

آثار تکذیب آیات خدا 1; عذاب اخروی مکذبان آیات خدا 16; کیفر دشمنی با آیات خدا 7

استکبار:

کیفر استکبار با آیات خدا 7

خدا:

اتمام حجت خدا 8; قانونمندی عذابهای خدا 8

روز:

تفاوت روز ها 9; سعادت روز ها 9; نحوست روز ها 9

عذاب:

ابزار عذاب 2; سختی عذاب اخروی 12; عذاب با باد تند 2; عذاب با باد سرد 2، 3; عذاب دنیوی 12; عذاب ذلت بار 10; عذاب سخت 16; مدت عذاب استیصال 6; مراتب عذاب11، 16; ویژگیهای عذاب اخروی 12

قوم عاد:

بی یاوری اخروی قوم عاد 15; تاریخ قوم عاد 4، 5، 10; ذلت اخروی قوم عاد 11; روزهای نحس قوم عاد 5; سختی عذاب اخروی قوم عاد 11; عذاب دنیوی قوم عاد 11; عذاب قوم عاد 2، 5، 10; عوامل عذاب قوم عاد 1; مدت عذاب قوم عاد 4; ویژگیهای عذاب قوم عاد 10

کیفر:

تناسب کیفر با گناه 14; عوامل کیفر دنیوی 7

مستکبران:

ابزار عذاب مستکبران 3; اتمام حجت به مستکبران 8; ذلت مستکبران 13; عذاب اخروی مستکبران 16; عذاب دنیوی مستکبران 8; فرجام مستکبران 13

نظام کیفری: 14