تفسیر آیات قرآن کریم – سوره فرقا ن– آیه4 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَقَالَ الَّذینَ کَفَرُوا إِنْ هَذَا إِلَّا إِفْکٌ افْتَرَاهُ وَأَعَانَهُ عَلَیْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ فَقَدْ جَاؤُوا ظُلْمًا وَزُورًا

و آنان که کفر ورزیدند گفتند: این (قرآن) جز دروغی نیست که [محمّد] آن را ساخته است و قومی دیگر او را بر آن کمک کرده اند; بی شک ظلم و تهمتی [بزرگ ]مرتکب شده اند.

1 ـ کافران، منکر نزول وحی بر پیامبر(ص) بودند و قرآن را دروغ و ساخته و پرداخته او می دانستند.

و قال الذین کفروا إن هـذا إلاّ إفک افتریه

2 ـ کافران، مدعی مدد رسانی جمعی از مردم غیر مسلمان به پیامبر(ص) در ساختن و پرداختن قرآن

و قال الذین کفروا إن هـذا إلاّ إفک افتریه و أعانه علیه قوم ءاخرون

طبق نظر مفسران، مقصود از «قوم آخرون» مردم غیر مسلمان همچون یهود است.

3 ـ تهمت و افترا، ابزار و شیوه های مبارزه کافران علیه پیامبر(ص) و قرآن

و قال الذین کفروا إن هـذا إلاّ إفک افتریه و أعانه علیه قوم ءاخرون

4 ـ واکنش کافران در برابر قرآن و رسالت پیامبر(ص)، رفتاری بس ظالمانه و مزورانه بود.

فقد جاءو ظلمًا و زورًا

5 ـ ستمگری، باطل گرایی و دروغ پردازی، از نتایج و اثرات کفر به خدا و انکار رسالت پیامبر(ص)

و قال الذین کفروا إن هـذا إلاّ إفک ... فقد جاءو ظلمًا و زورًا

«زور» به معنای سخن باطل و دروغ است (لسان العرب).

6 ـ تهمت و افترا زدن کافران به گناهی که تنها خود مرتکب آن بودند، از شیوه های آنان در مبارزه، علیه پیامبراسلام(ص)

و قال الذین کفروا إن هـذا إلاّ إفک افتریه ... فقد جاءو ظلمًا و زورًا

برداشت یاد شده از آن جا استفاده می شود که کافران، پیامبراسلام(ص) را متهم به دروغ گویی می کردند; در حالی که خود، دروغ پرداز بودند و به دروغ و به ناحق، قرآن را ساخته و پرداخته آن حضرت می شمردند.

7 ـ خداوند، مدافع حریم شخصیت پیامبر(ص) در مقابل برخوردهای ظالمانه و مزوّرانه کافران

و قال الذین کفروا إن هـذا إلاّ إفک ... فقد جاءو ظلمًا و زورًا

8 ـ «عن أبی جعفر(ع) فی قوله «إفک افتراه» قال: الإفک الکذب;

از امام باقر(ع) روایت شده است که درباره قول خدا: «إفک افتراه» فرمود: افک به معنای دروغ است». 1ـ تفسیر قمی، ج 2، ص 111; نورالثقلین، ج 3، ص 5، ح 20.

خدا

حمایتهای خدا 7

دروغ

عوامل دروغ 5

روایت 8

ظلم

عوامل ظلم 5

قرآن

تهمت به قرآن 3، 8; دشمنان قرآن 4; مبارزه با قرآن 3; مکذبان قرآن 1; موضعگیری علیه قرآن 4

کافران

تهمتهای کافران 1، 2، 3، 6; دشمنی کافران 3، 4، 6، 7; روش مبارزه کافران 3، 6; کافران و قرآن 1; کافران و محمد(ص) 1; گناه کافران 6; موضعگیری ظالمانه کافران 4

کفر

آثار کفر به خدا 5

گرایشها

عوامل گرایش به باطل 5

محمد(ص)

آثار تکذیب محمد(ص) 5; تکذیب وحی به محمد(ص) 1; تهمت امداد به محمد(ص) 2; تهمت به محمد(ص) 1، 3، 6; حامی محمد(ص) 7; دشمنان محمد(ص) 3، 4، 6، 7; مبارزه با محمد(ص) 3، 6; موضعگیری علیه محمد(ص) 4