تفسیر آیات قرآن کریم – سوره ص – آیه 65 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قُلْ إِنَّمَا أَنَا مُنذرٌ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ

بگو: من فقط اخطارکننده ام و هیچ معبودی جز خدای یگانه قهّار نیست.

 

1 - پیامبراسلام(ص)، مأمور به ابلاغ رسالت و تکلیف خود به مردم و رفع اتهام از خویش

 

قل إنّما أنا منذر

حصر «إنّما أنا...» از نوع حصر اضافی است و نسبت به افتراهای مشرکان علیه پیامبراسلام(ص) سنجیده شده است. آنان حضرت رسول(ص) را به ساحر، شاعر و یا مجنون بودن متهم می کردند. خداوند نیز در پاسخ آنان فرمود: او تنها منذر و اخطارگر الهی است.

 

2 - انذار و اخطار به مردمان، رسالت و تکلیف پیامبراسلام(ص)

 

إنّما أنا منذر

 

3 - انسان، منهای ایمان، با خطرها، آسیب ها و دشواری های علاج ناپذیر روبه رو خواهد شد.

 

قل إنّما أنا منذر

از این که خداوند پیامبر(ص) را منذر و اخطارگر معرفی کرد، روشن می شود که بر سر راه انسان ها، خطرها و آسیب های بسیاری وجود دارد و اگر انسان ها از رهنمودهای آن حضرت بهره نگیرند و به ایشان ایمان نیاورند، گرفتار آنها خواهند شد.

 

4 - پیامبراسلام(ص)، مأمور اعلام یکتایی خداوند و قهار بودن او به مردم

 

قل ... و ما من إلـه إلاّ اللّه الوحد القهّار

 

5 - پیامبراسلام(ص)، مأمور اعلام صریح مواضع عقیدتی خود به مردم

 

قل ... ما من إلـه إلاّ اللّه الوحد القهّار

 

6 - هیچ معبود حقیقی، جز اللّه در عالم وجود ندارد.

 

ما من إلـه إلاّ اللّه الوحد القهّار

 

7 - خداوند، ذاتی واحد، بی کثرت و بدون اجزا است.

 

ما من إلـه إلاّ اللّه الوحد

جمله «ما من إله إلاّ اللّه» می تواند مربوط به یکتایی خدا در برابر شرک و اعتقاد به چند خدایی باشد. صفت «الواحد» نیز می تواند به وحدانیت ذات پروردگار ـ در برابر اعتقاد به تجسّم و ترکیب ذات او ـ اشاره داشته باشد.

 

8 - خداوند، واحد (یگانه) و قهّار (غالب و چیره) است.

 

اللّه الوحد القهّار

 

9 - جهان هستی، مغلوب اراده خداوند است.

 

القهّار

مقصود از «القهّار» قهاریت و چیره بودن خداوند بر جهان هستی است; چنان که در آیه بعد از ربوبیت الهی بر جهان سخن به میان آمده است (ربّ السماوات و الأرض و ما بینهما...).

آفرینش

حاکم آفرینش 9; مقهوریت آفرینش 9

اسماوصفات

قهار 8; واحد 8

انسان

انذار انسان ها 2

ایمان

آثار بی ایمانی 3

توحید

تبلیغ توحید 4; توحید ذاتی 7; توحید عبادی 6

جهان بینی

جهان بینی توحیدی 6، 7

خدا

تبلیغ قهاریت خدا 4; حاکمیت اراده خدا 9; قهاریت خدا 9

خطر

زمینه خطر 3

زیان

زمینه زیان 3

سختی

زمینه سختی 3

عقیده

صراحت در بیان عقیده 5

محمد(ص)

انذارهای محمد(ص) 2; تبلیغ محمد(ص) 1; تکلیف محمد(ص) 1، 2، 5; رسالت محمد(ص) 4; رفع تهمت از محمد(ص) 1