تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الواقعه – آیه 41 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَأَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ

و اصحاب شمال، چه اصحاب شمالی!

1 - در قیامت دسته ای از مردم، نامه عملشان را در دست چپ خواهند داشت.

و أصحـب الشمال ما أصحـب الشمال

«شمال» (در مقابل «یمین») به معنای دست چپ است. طبق آیه 25 سوره «حاقه» (و أمّا من اُوتی کتابه بشماله فیقول یالیتنی لم اُوت کتابیه) اصحاب الشمال، کسانی اند که نامه عملشان در دست چپ آنان خواهد بود.

2 - کسانی که در قیامت نامه عملشان را در دست چپ داشته باشند، اصحاب الشمال هستند.

و أصحـب الشمال ما أصحـب الشمال

3 - اصحاب الشمال، انسان هایی شقی و بدبخت در قیامت

و أصحـب المشـمة ... و أصحـب الشمال

برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که در آیات پیشین، از «اصحاب الشمال» به «اصحاب المشئمه» (مردم بدبخت) یاد شده بود.

4 - اصحاب الشمال در جهان آخرت، دارای وضعیتی بسیار تکان دهنده و هولناک

و أصحـب الشمال ما أصحـب الشمال

استفهام تعجبی در «ما أصحاب الشمال» حاکی از آن است که این گروه از مردم، در قیامت در درجه ای از بدبختی قرار می گیرند که هر بیننده ای با دیدن آنها شگفت زده و حیران خواهد ماند.

اصحاب شمال

اصحاب شمال در قیامت 2، 3، 4; شقاوت اخروی اصحاب شمال 3، 4; نامه عمل اصحاب شمال 2

شقاوتمندان

شقاوتمندان در قیامت 3

قیامت

نامه عمل در قیامت 1

نامه عمل

نامه عمل در دست چپ 1، 2